هزينه در اقتصاد به صورت هاي مختلف انجام مي شود. در يک لحظه از زمان يک خانواده و رستوران غذا صرف مي کند، يک کارخانه خودروسازي جديد در حال احداث است، ارتش اقدام به خريد تجهيزات نظامي مي کند و يک شرکت هواپيمايي نيز هواپيماهاي جديد خريداري مي کند.
« توليد ناخالص داخلي » در برگيرنده ی تمامي هزينه هاي خريد اقلام فوق مي شود.
براي درک چگونگي استفاده از منابع کمياب اقتصادي، اقتصاددانان اغلب علاقه مند به مطالعه ی ترکيب انواع مخارج و مصارف در « توليد ناخالص داخلي » هستند. براي انجام اين کار تولید ناخالص داخلي ( که آن را با Y نشان مي دهيم ) به چهار جزء تقسيم مي شود: مصرف ( C ) ، سرمايه گذاري ( I ) ، مخارج دولت ( G ) و خالص صادرات ( NX ) :
Y= C + I +G + NX
اين معادله يک اتحاد است - يا معادله اي که بنابر تعريف دو قسمت آن برابر است. در اين حالت از آن جا که هر دلار خرج شده در يکي از اجزاي چهارگانه ی « توليد ناخالص داخلي » قرار دارد، جمع چهار جزء بايد با تولید ناخالص داخلی يا Y برابر باشد.
در مورد هر جزء مثال هايي را ملاحظه کرده ايد. مصرف همان مخارج خانوارها براي خريد کالاها و خدمات است، سرمايه گذاري عبارت است از خريد تجهيزات و کالاهاي سرمايه اي، تغيير در موجودي انبار و ساختمان نظير احداث يک کارخانه ی جديد. سرمايه گذاري شامل هزينه هاي ساخت خانه هاي جديد نيز مي شود. ( بنابر تعريف هزينه هاي ساخت مسکن جديد توسط خانوارها نوعي سرمايه گذاري به حساب مي آيد نه مصرف ) . مخارج دولت شامل هزينه هاي دولت براي خريد کالاها و خدمات است. خالص صادرات نيز با خريد کالاهاي توليد شده داخلي از سوي کشورهاي خارجي ( صادرات ) منهاي خريد کالاهاي خروجي ( واردات ) برابر است. فروش محصولات توليد شده در داخل به خارجي ها ( صادرات ) باعث افزايش خالص صادرات ( NX = X - M ) مي شود.
کلمه ی خالص در عبارت « خالص صادرات » به اين معناست که واردات از صادرات کسر مي شود. اين تفاضل از آن جا به وجود مي آيد که واردات کالاها و خدمات در ساير اجزاي « توليد ناخالص داخلي » ديده مي شوند. مثلاً فرض کنيد که يک خانواده يک خودرو « ولوو » از يک کارخانه ی سوئدي به مبلغ 30,000 دلار خريداري مي کند. اين معامله مصرف را به اندازه ی 30,000 دلار افزايش مي دهد زيرا خريد خودرو بخشي از هزينه هاي مصرف کننده است. اين معامله همچنين خالص صادرات را به اندازه ی 30,000 دلار کاهش مي دهد زيرا خودرو وارداتي است. به عبارت ديگر خالص صادرات شامل کالاها و خدمات توليدشده در خارج است ( با علامت منفي ) زيرا اين کالاها و خدمات در مصرف، سرمايه گذاري و مخارج دولتي منظور شده اند ( با علامت مثبت ) . بنابراين وقتي يک خانوار داخلي، يک بنگاه يا بخش دولتي کالا يا خدماتي را از خارج مي خرد، اين خريد، خالص صادرات را کاهش کاهش مي دهد ولي از آن جا که باعث افزايش مصرف، سرمايه گذاري، و مخارج دولت نيز مي شود « توليد ناخالص داخلي » تغييري نمي کند.
درباره ی معناي « مخارج دولت » نيز بايد کمي توضيح دهيم. وقتي دولت به کارکنان ارتش حقوق پرداخت مي کند، اين حقوق بخشي از مخارج دولت است. ولي وقتي دولت از طريق سازمان تأمين اجتماعي پولي را به بازنشستگان مي دهد، اين مخارج را پرداخت هاي انتقالي مي ناميم، زيرا در ازاي اين پرداخت ها هيچ کالايي توليد و يا خدمتي ارائه نشده است. از نظر اقتصاددانان پرداخت هاي انتقالي شبيه تخفيف يا بخشودگي مالياتي هستند. هر چند پرداخت هاي انتقالي همانند ماليات ها موجب تغيير درآمد خانوار مي شوند ولي نشان دهنده ی تغيير در « توليد ناخالص داخلي » نيست. از آن جا که « توليد ناخالص داخلي » شاخص اندازه گيري درآمد ( يا هزينه ) ناشي از توليد کالاها و خدمات است، پرداخت هاي انتقالي جزئي از مخارج دولت نخواهند بود.
جدول 1 اجزاي « توليد ناخالص داخلي » امريکا را در سال 1998 نشان مي دهد. در اين سال « توليد ناخالص داخلي » امريکا حدود 8500 ميليارد دلار است. ( 8/5 تريليون دلار ) ، اگر اين رقم را بر جمعيت امريکا در سال 1998، که حدود 270 ميليون نفر است تقسيم کنيم، « توليد ناخالص داخلي » سرانه ( يا هزينه هاي متوسط هر امريکايي ) حدود 31.522 دلار به دست مي آيد. مقدار مصرف سرانه حدود « توليد ناخالص داخلي » سرانه يا 21,511 دلار است. سرمايه گذاران سرانه 5063 دلار و مخارج دولتي سرانه 5507 دلار و خالص صادرات سرانه نيز 599 - دلار است. عدد منفي مربوط به صادرات سرانه هر فرد امريکايي در سال 1998 نشان مي دهد که درآمد ناشي از صادرات به خارج کم تر از مخارج ناشي از خريد از ساير کشورها بوده است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با ایمیل info@arshiyagroup.ir تماس حاصل فرمایید و یا به شماره 500011008069819 پیامک ارسال فرمایید

موضوع : مقالات