ثبت محدود- ثبت تعاونی- تغییرات - ثبت شرکت –تغییرات خاص –تغییرات محدود – صورتجلسات – پلمپ دفاتر
کمترین هزینه و هدیه ویژه و فروشگاه اینترنتی طراحی سایت
بیانیه مفاهیم استقلال چارچوب نظری استقلال حسابرس
در این بیانیه چارچوب نظری استقلال حسابرس برای دستیابی به هدفهای زیر ارائه شده است :
• تدوین استانداردهای استقلال بر مبنای اصول مشخص،
• حل و فصل مسائل مربوط به استقلال در مواردی که استاندارد یا قواعد دیگر وجود ندارد،
• کمک به سرمایهگذاران، سایر استفادهکنندگان اطلاعات مالی و سایر اشخاص ذینفع برای شناخت بهتر تأثیر سازنده استقلال حسابرسان بر کیفیت کار حسابرسی .
این چارچوب از چهار جزء مرتبط به هم تشکیل شده است: تعریف استقلال حسابرس، هدف استقلال حسابرس، مفاهیم و اصول زیربنایی .
در این بیانیه، استقلال بهعنوان وسیلة رهایی از فشارها و سایر عواملی که توان حسابرسی برای تصمیمگیری بیغرضانه را بفرساید یا انتظار میرود که میفرساید، تعریف شده است. برای اینکه براساس تعریف، حسابرس مستقل به نظر برسد، رعایت مقررات حاکم بر استقلال حسابرس، لازم اما ناکافی است. حسابرس باید از تمام فشارها و سایر عواملی که بر بیطرفی او اثر منفی دارد یا اینکه سرمایهگذاران آگاه و سایر استفادهکنندگان اطلاعات مالی انتظار دارند اثر منفی داشته باشد، رها و در امان باشد .
هدف استقلال حسابرس پشتیبانی اتکای استفادهکنندگان بر فرایند گزارشگری مالی و افزایش کارایی بازار سرمایه است. یعنی استقلال هدف نیست بلکه ابزاری برای دستیابی به هدفی خاص است .
مفهوم استقلال حسابرس در این بیانیه شامل یک مدل خطر برای استقلال حسابرس است :
• آفتهای استقلال حسابرس، منشأ پیشداوری بالقوهای است که توان حسابرس برای تصمیمگیری بیغرضانه را میفرساید یا انتظار میرود که بفرساید. در این بیانیه چهار نوع آفت برای استقلال حسابرس معرفی شده است که از فعالیتها، روابط یا سایر شرایط گوناگون سرچشمه میگیرد. این چهار نوع آفت شامل منفعت شخصی، خودرسی، پیشداوری، آشنایی (یا وابستگی) و ارعاب است .
• حفاظت استقلال حسابرس، کنترلهایی است که آفتهای استقلال حسابرس را حذف یا تضعیف میکند . در این بیانیه نمونه هایی از حفاظتهای موجود در محیط حسابرسی کنونی یا حفاظتهایی که برای واکنش در مقابل آفات استقلال حسابرس قابل استفاده است، ارائه شده است .
• خطر استقلال عبارت از خطر وجود آفتهای استقلال حسابرس است که حفاظتها، توان تضعیف یا حذف آن را ندارد و این آفتها توان حسابرس برای تصمیمگیری بیغرضانه را میفرساید یا انتظار میرود که بفرساید .
• اهمیت آفت ،به تأثیر آن بر افزایش خطر حسابرسی و اثربخشی حفاظت به تأثیر آن برکاهش خطر حسابرسی بستگی دارد. در این بیانیه نمونه عواملی ارائه شده است که بر اهمیت آفت و اثربخشی حفاظتها مؤثر است .
اصول زیربنایی، چارچوب تحلیل مسائل مربوط به استقلال را توسط افراد و سازمانها در شرایط گوناگون مشخص میکند. در این بیانیه تصریح شده است که میزان خطر پذیرفتنی استقلال باید بسیار کم باشد؛ در غیر اینصورت هدف استقلال حسابرس تامین نمیشود .
دو اصل زیربنایی نخست، برای ارزیابی میزان خطر حسابرسی، با توجه به نوع و اهمیت آفتهای استقلال حسابرس و نوع و اثربخشی حفاظتها و همچنین تعیین پذیرفتنیبودن میزان خطر حسابرسی، کاربرد دارد .
اصول زیربنایی سوم و چهارم محدودیتهای مؤثر بر فرایند تصمیمگیری استقلال را تشریح میکند. براساس اصل زیربنایی سوم تصمیمگیرنده استقلال باید مطمئن شود منافع ناشی از کاهش خطر حسابرسی از هزینه برقراری حفاظتهای جدید، بیشتر است .
برمبنای اصل زیربنایی چهارم، تصمیمگیرنده استقلال برای حلاجی موضوعات مربوط به استقلال حسابرس باید دیدگاه سرمایهگذاران، سایر استفادهکنندگان و همچنین دیگر اشخاصی که درستی گزارشگری مالی بر منافع آنان مؤثر است را در نظر بگیرد و این مسائل را به گونهای حلاجی کند که هدفهای استقلال حسابرس به بهترین نحو ممکن تامین شود .
مقدمه، دامنه کاربرد و محتوا
1- در این بیانیه، چارچوب نظری استقلال حسابرس تشریح شده است. هدفهای اصلی آن به شرح زیر است :
الف) کمک به هیئت استانداردهای استقلال برای ایفای مسئولیتهای خود در زمینه تدوین استانداردهای هماهنگ و مناسب از طریق ارائه رهنمودها و ساختار لازم برای حلاجی موضوعات استقلال .
ب) کمک به تصمیمگیرندگان استقلال برای پاسخگویی به پرسشهای مربوط به استقلال در نبود استانداردهای هیئت استانداردهای استقلال و سایر قواعد مربوط به استقلال .
پ) کمک به سرمایهگذاران، سایر استفادهکنندگان اطلاعات مالی و دیگر اشخاص ذینفع برای شناخت ماهیت، اهمیت و محدودیتهای استقلال حسابرس .
ت) جهتدهی و مرزبندی مباحث مربوط به استقلال حسابرس و در نتیجه کمک به اشخاص ذینفع در راستای تدوین و بهکارگیری استانداردهای هیئت و شناخت بهتر مبنای تدوین و منطق این استانداردها .
2- در بیانیه مفاهیم استقلال، قواعد استقلال حسابرس تعیین نمیشود. این قواعد در استانداردهای استقلال مشخص میشود. در این بیانیه، اجزای مختلفی شامل تعریف هدف، مفاهیم و اصول زیربنایی تبیین شده است که مجموعه آنها چارچوب نظری را میسازد. این چارچوب مبنایی برای تدوین استانداردهای استقلال و ارزیابی قواعد و شیوه های عمل موجود است. مراحل اصلی تدوین این چارچوب نظری و مبانی نتیجهگیریهای هیئت در پیوست ارائه شده است .
تعریف استقلال حسابرس
3- حسابرسی با کیفیت، از طریق بهبود قابلیت اتکا و افزایش اعتبار فرایند گزارشگری مالی، به سودمندی این فرایند و کارایی بازار سرمایه کمک میکند. کیفیت حسابرسی به عوامل متعددی از جمله ویژگیهای شخصی کارکنان حسابرسی، سیاستها و روشهای موسسه حسابرسی و گرایشها و اعمال مدیران موسسه حسابرسی بستگی دارد. افزون براین، مراجع حرفهای یا عمومی تدوین مقررات، به حفظ کیفیت حسابرسی کمک میکنند. استقلال حسابرس و وجود کنترل برای حفظ استقلال، تنها یک منبع (اما منبعی مهم) برای حسابرسی با کیفیت است .
4- استقلال حسابرس عبارت است از رهایی از فشارها و سایر عواملی که توان حسابرس برای تصمیمگیری بیغرضانه را میفرساید یا انتظار میرود که بفرساید. منظور از این تعریف، این نیست که حسابرس باید از همه فشارها و سایر عوامل مؤثر بر توان تصمیمگیری وی رها و آزاد باشد. اما حسابرس باید از عوامل با اهمیتی که توان او را برای تصمیمگیری بیغرضانه میفرساید یا انتظار میرود که بفرساید، در امان باشد. آن سطحی که فشارها و دیگر عوامل، تصمیمگیری بیغرضانه حسابرس را میفرساید، یا انتظار میرود که بفرساید، به عنوان مرزی برای تعیین وجود یا نبود استقلال حسابرس است. منظور از انتظار معقول، عقاید منطقی یک سرمایهگذار آگاه و سایر استفادهکنندگان اطلاعات مالی است .
5- فشارها و سایر عواملی که بیطرفی حسابرس را میفرساید یا انتظار میرود که بفرساید ممکن است از فعالیتها، روابط و سایر شرایط گسترده و گوناگون و همچنین ویژگیهای شخصی کارکنان سرچشمه گیرد. مراجع تدوین استاندارد و مقررات، قواعدی را برای منع یا محدود کردن این فعالیتها و روابط خاص تدوین میکنند زیرا اعتقاد دارند چنین فعالیتها و روابطی منابع بالقوه پیشداوری حسابرسان است حتی اگر بعضی از حسابرسان در مقابل فشارهای ناشی از این فعالیتها و روابط نفوذناپذیر باشند. این قواعد برای همه حسابرسان کاربرد دارد زیرا به اعتقاد مراجع تدوین استاندارد و مقررات، با وجود این شرایط انتظار میرود تصمیمهای حسابرسان از روی پیشداوری باشد. بنابراین رعایت نکردن این قواعد ممکن است به بیطرفی حسابرس آسیبی نرساند اما ادعای استقلال حسابرس را خدشه دار کند .
6- طبق این تعریف، استقلال حسابرس چیزی فراتر از صرف رعایت قواعد است زیرا شناسایی همه فشارها و سایر عوامل مؤثر بر پیشداوری و در نتیجه درنظرگرفتن آنها در قواعد، ناممکن است. حسابرس برای حفظ استقلال خود باید بتواند یا انتظار میرود که بتواند، بر همه فشارها و سایر عوامل مخرب تصمیمگیری بیغرضانه چیره شود. بنابراین رعایت مقررات معادل با مستقل بودن حسابرس نیست. اگر براساس قواعد یک فعالیت، رابطه یا دیگر شرایط مجاز باشد یا محدودیت و منعی در مورد آن وجود نداشته باشد- برای مثال وجود رابطه دوستانه بین مدیرمالی با حسابرس-اما حسابرس قادر به تصمیمگیری بیغرضانه نبوده یا انتظار میرود که قادر نبوده باشد، نمیتوان حسابرس را مستقل دانست. رعایت مقررات شرط لازم اما ناکافی برای استقلال است .
7- تصمیمگیرندگان استقلال برای ارزیابی استقلال حسابرس باید موارد زیر را بررسی کنند :
الف) فشارها و سایر عواملی که برتصمیمگیری بیغرضانه حسابرس اثرمنفی دارد یا انتظار میرود که اثر منفی داشته باشد- که در این بیانیه با عنوان آفتهای استقلال حسابرس معرفی شدهاند
ب ) کنترلهایی که ممکن است اثر این فشارها و سایر عوامل را کاهش دهد یا از بین ببرد- در این بیانیه با عنوان حفاظتهای استقلال حسابرس معرفی شدهاند
پ) اهمیت این فشارها و سایر عوامل و اثربخشی کنترلها، و
ت) احتمال اینکه فشارها و سایر عوامل، پس از درنظر گرفتن اثربخشی کنترلها، به مرحلهای برسد که توان حسابرس برای تصمیمگیری بیغرضانه را بفرساید یا انتظار میرود که بفرساید- که در این بیانیه با عنوان خطر استقلال معرفی شده است .
این مفاهیم استقلال در بندهای10- 20 همین بیانیه تشریح میشود. تصمیمگیرندگان استقلال برای حلاجی موضوعات و مسائل مربوط به استقلال باید به گونهای عمل کنند که هدف استقلال حسابرس به بهترین نحو ممکن بهدست آید. هدف استقلال در بخش بعد تشریح میشود. اصول زیربنایی که تصمیمگیرندگان استقلال باید برای تجزیه و تحلیل خطر استقلال و ارزیابی منافع و مخارج استقلال و دیدگاههای اشخاص ذینفع در نظر بگیرند در بندهای21 - 32 تشریح شده است .
هدف استقلال حسابرس
8- هدف استقلال حسابرس، پشتیبانی اتکای استفادهکنندگان برفرایند گزارشگری مالی و افزایش کارایی بازار سرمایه است. استقلال به عنوان یکی از جنبه های حسابرسی با کیفیت- حسابرسی که موجب بهبود قابلیت اتکا و افزایش اعتبار فرایند گزارشگری مالی شود- مورد تاکید قرار میگیرد. اطلاعات مالی قابل اتکا و معتبر به نوبه خود، موجب اعتماد استفادهکنندگان به اطلاعات میشود. برونداد این فرایند، در خدمت منافع عمومی است زیرا به گرفتن تصمیمات مناسب برای تخصیص منابع توسط سرمایهگذاران، اعتبار دهندگان و سایر دست اندرکاران بازار سرمایه کمک میکند که خود عاملی بسیار مهم برای افزایش کارایی بازار سرمایه است .
9- استقلال حسابرس به کسب اطمینان در زمینه کفایت رهایی حسابرس از غرض ورزی کمک میکند. بنابراین تصمیمگیرندگان استقلال باید تصمیماتی بگیرند که باور سرمایهگذاران و سایر استفادهکنندگان را به استقلال حسابرس تقویت کند. اگر حسابرسان به اندازه کافی از پیشداوری رها باشند اما سرمایهگذاران و سایر استفادهکنندگان این گونه باور نداشته باشند، حسابرسی اعتبار اطلاعات را افزایش نمیدهد و سرانجام سرمایهگذاران و سایر استفادهکنندگان به اطلاعات مالی حسابرسی شده کمتر اتکا میکنند. اصل زیربنایی تدوین شده در بند 30 این بیانیه، چگونگی استفاده از نظرات سرمایهگذاران، سایر استفادهکنندگان و دیگر اشخاص ذینفع را در فرایند تصمیمگیری هیئت استانداردهای حسابرسی و سایر تصمیمگیرندگان استقلال تشریح میکند .
مفاهیم استقلال حسابرس
10- در این بخش، چهار مفهوم مرتبط با استقلال حسابرس تشریح میشود :
الف) آفتهای استقلال حسابرس،
ب( حفاظتهای استقلال حسابرس،
پ ) خطر استقلال، و
ت) اهمیت آفتها و اثربخشی حفاظتها .
هدف این مفاهیم، و اصول زیربنایی استقلال حسابرس که در بخش بعد تشریح میشود، کمک به تصمیمگیرندگان استقلال برای تجزیه و تحلیل موضوعات مربوط به استقلال حسابرس است .
آفتهای استقلال حسابرس
11- آفتهای استقلال حسابرس، سرچشمه پیشداوری بالقوهای هستند که ممکن است توان حسابرس برای تصمیمگیری بیغرضانه را بفرساید یا اینکه انتظار میرود بفرساید. با توجه به پیامدهای آفتهای یاد شده، تصمیمگیرندگان استقلال باید اثر آفتهایی را که منابع پیشدواری بالقوه هستند، شناسایی و تجزیه و تحلیل کنند .
12- فعالیتها، روابط و دیگر شرایط گوناگون ممکن است باعث بروز این آفتها شود. شناسایی نوع آفتهای ناشی از فعالیتها، روابط یا سایر شرایط خاص، برای شناخت ماهیت آفتها و آثار بالقوه آنها بر استقلال حسابرس توسط تصمیمگیرندگان استقلال، مفید است .
در ادامه، نمونه آفتهایی ذکر شده است که ممکن است زمینه ساز فشارها و سایر عواملی باشد که به تصمیمگیری پیشداورانه ختم شود. اگر چه این لیست جامع یا مانع نیست اما نمونه متنوعی از آفتهایی را تشریح میکند که تصمیمگیرندگان استقلال باید برای تجزیه و تحلیل موضوعات مربوط به استقلال در نظر بگیرند .
الف) آفتهای منفعت شخصی- این خطر از اقدام حسابرسان در راستای منافع شخصی خود بر میخیزد. منافع شخصی حسابرسان شامل منافع انگیزشی، مالی یا سایر منافع شخصی است. حسابرسان ممکن است در حسابرسی، آگاهانه یا ناخودآگاه منافع شخصی خود را برهر چیز دیگر ترجیح دهند. برای مثال، رابطه حسابرس با صاحبکار منفعت شخصی مالی را ایجاد میکند زیرا حق الزحمه حسابرس توسط صاحبکار پرداخت میشود . حسابرسان همچنین ممکن است با داشتن سهام صاحبکار یا روابط شغلی بین همسر حسابرس و صاحبکار، دارای منفعت شخصی مالی یا انگیزشی باشند .
ب) آفتهای خودبررسی- این آفتها از بررسی کار حسابرس توسط خود وی یا بررسی کار انجام شده توسط سایر کارکنان موسسه حسابرسی ناشی میشود. ارزیابی کار یک نفر توسط خود او یا کار انجام شده توسط سایر کارکنان موسسه حسابرسی، فارغ از پیشداوری بسیار دشوار است. اما این مشکل در مورد ارزیابی کار دیگران یا سایر موسسات وجود ندارد یا شدت آن به مراتب کمتر است . بنابراین آفت خودبررسی زمانی بروز میکند که حسابرس قضاوتها یا تصمیمهای انجام یا گرفته شده توسط خود یاسایر کارکنان موسسه حسابرسی را بررسی کند. برای مثال چنانچه حسابرس از طریق پذیرش خدمات مالی یک شرکت، در تهیه صورتهای مالی دخالت کند یا این که از طریق خدمات مشاوره مدیریت در تصمیمگیریهای مربوط به تهیه صورتهای مالی مشارکت کند، نمیتواند نسبت به صورتهای مالی مورد نظر بیطرف باشد .
پ) آفتهای جانبداری - منشا این آفتها، حسابرسان یا دیگر کارکنان موسسه حسابرسی است که اصل بیغرضانهبودن اطلاعات مالی را زیر پا میگذارند و از وضعیت یا نظر صاحبکار دفاع یا درباره آن تبلیغ میکنند. برای مثال چنین آفتی ممکن است در مواردی پیش آید که حسابرس یا سایر کارکنان موسسه حسابرسی درباره اوراق بهادار صاحبکار تبلیغ میکنند .
ت) آفتهای آشنایی (یا وابستگی)- منشا این آفتها، حسابرسانی هستند که با داشتن رابطه نزدیک با صاحبکار، تحت تأثیر قرار میگیرند. این وضعیت درمواردی پیش میآید که حسابرس درباره ادعاهای صاحبکار، تردید حرفهای کافی را اعمال نکند و درنتیجه به واسطه آشنایی با صاحبکار یا وابستگی به او، براحتی نظر صاحبکار را بپذیرد. برای مثال، درمواردی که حسابرس رابطه حرفهای یا شخصی طولانی و نزدیک با صاحبکار دارد چنین آفتی ممکن است به وجود آید .
ث) آفتهای ارعاب- منشا این آفت حسابرسان هستند که آشکار یا مخفیانه توسط صاحبکار یا سایر اشخاص ثالث منکوب میشوند یا انتظار دارند که منکوب شوند . برای مثال، چنین آفتی ممکن است در مواردی بروز کند که حسابرس یا موسسه حسابرسی، در نتیجه عدم توافق با صاحبکار درباره اصول حسابداری، به جایگزینی تهدید شود .
حفاظتهای استقلال حسابرس
13- حفاظتهای استقلال حسابرس، کنترلهایی است که آفتهای استقلال حسابرس را تضعیف یا حذف میکند. حفاظتها شامل موانع، محدودیتها، افشا، سیاستها، روشها، استانداردها، مقررات، توافقات و شرایط محیطی است. حفاظتها به حصول اطمینان از تصمیمگیری بیغرضانه در صورت وجود آفتهای استقلال حسابرس کمک میکند. بنابراین تصمیمگیرندگان استقلال باید برای تضعیف یا حذف این آفتها، حفاظتهای موجود را بررسی کنند و در صورت لزوم حفاظتهای جدیدی برقرار کنند .
14- حفاظتها درمحیط حسابرسی وجوددارد یا ممکن است در واکنش به آفتهای ناشی از فعالیتها، روابط و سایر شرایط گوناگون توسط تصمیمگیرندگان استقلال ایجاد شود .
الف) نمونههایی از حفاظتهای موجود درمحیط حسابرسی بهشرح زیر است :
• شهرت موسسه حسابرسی و حسابرسان،
• بررسی کیفیت کار حسابرسی توسط سایرموسسات حسابرسی به منظور ارزیابی رعایت استانداردهای حرفهای و مقررات مربوط به استقلال،
• نظارت کلی کمیته های حسابرسی صاحبکار و هیئت مدیره در رابطه با رعایت مقررات در تهیه صورتهای مالی که توسط یک حسابرس مستقل حسابرسی میشود،
• سایر جنبه های اداره شرکت، شامل نگرش مدیریت مالی صاحبکار، که تهیه صورتهای مالی قابل اتکا و استقلال حسابرس را پشتیبانی میکند،
• مقررات، استانداردها، و آیین رفتار حرفهای حاکم بر رفتار حسابرسان که توسط مراجع عمومی مانند کمیسیون بورس اوراق بهادار (SEC) ، هیئتهای تدوین استاندارد محلی، و مراجع خودگردان، مانند هیئت استانداردهای حسابداری (ISB) و انجمن حسابداران رسمی آمریکا (AICPA) تدوین و منتشر میشود
• اقدامات انضباطی و احتمال اعمال چنین اقداماتی توسط کمیسیون بورس اوراق بهادار، هیئتهای حسابداری محلی، انجمن حسابداران رسمی آمریکا و سایرین، و
• تعهدات قانونی که دامنگیر حسابرسان و سایر دستاندرکاران بازار سرمایه میشود .
ب) حفاظتهایی که به عنوان بخشی از برنامه کنترل کیفیت در یک موسسه حسابرسی وجود دارد. موارد زیر، نمونه هایی از این حفاظتهاست :
• حفظ نگرش مدیریت عالی موسسه حسابرسی با تاکید بر انتظارات مربوط به فعالیت حسابرسان در چارچوب منافع عمومی و اهمیت حسابرسی کیفیت و استقلال حسابرس،
• حفظ محیط و فرهنگ حرفهای موسسه حسابرسی به گونهای که رفتار کارکنان حرفهای را در راستای استقلال حسابرس پشتیبانی کند،
• برنامه کنترل کیفیت که شامل سیاستها و روشهایی است که مستقیما" به حفظ استقلال حسابرس مربوط میشود،
• سایر سیاستها وروشها، نظیر موارد مربوط به پذیرش یا رد صاحبکار، گردش کار، بررسی شرکا، و الزامات مربوط به مشاوره داخلی در مورد موضوعات حرفهای، و
• سیاستها و روشهای مربوط به استخدام، آموزش، ارتقا، بازنشستگی و پاداش کارکنان با تاکید بر اهمیت استقلال حسابرس، آفتهای بالقوه ناشی از شرایط مختلف که ممکن است دامنگیر حسابرس شود، و نیاز به ارزیابی استقلال حسابرس با توجه به صاحبکار خاص پس از در نظر گرفتن حفاظتهای برقرار شده جهت تضعیف یا حذف خطرات .
15- راه دیگر جهت تشریح حفاظتها، بررسی آنها از نظر ماهیت است :
الف) حفاظتهای بازدارنده- مانند برنامه های توجیهی برای حسابرسان جدید با تاکید بر اهمیت استقلال،
ب) حفاظتهای مربوط به خطرات ناشی از شرایط بالقوه- مثل، منع بعضی از روابط شغلی بین اعضای خانواده حسابرس و صاحبکار،
پ) حفاظتهای طراحی شده برای جلوگیری از نقض سایر حفاظتها از طریق احتمال کشف آنها- نظیر بررسی مجموعه اوراق بهادار حسابرس برای کشف سرمایهگذاریهای غیر مجاز، و
ت) حفاظتهای طراحی شده برای جلوگیری از نقض سایر حفاظتها از طریق جریمه کردن متخلف- نظیر ابطال مجوز کار حسابرسان
16- یک راه دیگر برای تشریح حفاظتها، میزان محدودیت ایجاد شده در رابطه با فعالیتها یا روابطی است که آفت استقلال حسابرس محسوب میشوند
جهت کسب اطلاعات بیشتر با ایمیل info@arshiyagroup.ir تماس حاصل فرمایید و یا به شماره 500011008069819 پیامک ارسال فرمایید.
موضوع : مقالات