هدیه ویژه را از ما بخواهید
ثبت شرکت – تغییرات – ارائه صورتجلسات –پلمپ دفاتر – کد اقتصادی –حسابداری – ثبت محدود

 

همه اتحاد منافع را کنار می گذارند

 

ایالات متحده شاید جزو یکی از آخرین کشورهای جهان بود که به کارگیری روش حسابداری اتحاد منافع را مجاز می دانست. هیئت استانداردهای حسابداری مالی تصمیم گرفت روش اتحاد منافع را به عنوان یک روش حسابداری ادغام و تحصیل برکنار کند و در سپتامبر 1999 متن پیشنهادی ترکیب های تجاری و داراییهای نامشهود را در معرض نظرخواهی قرارداد و در نهایت پس از تصویب «متن نهایی» در قالب بیانیه شماره 141 با عنوان "ترکیب واحدهای تجاری"، از ابتدای ژوئن سال 2001 لازم الاجرا شد. به موجب این بیانیه همه شرکتهای امریکایی که بعد از این تاریخ با یکدیگر ترکیب می شوند باید از روش خرید استفاده کنند. کارشناسان انتظار داشتند پیش از حذف روش پذیرفته شده اتحاد منافع، آشفتگی فراوانی در ترکیب شرکتها ایجاد شود، چرا که شرکتها سعی می نمودند تا حد امکان فرایند تحصیل شرکتها را هر چه سریعتر به اتمام برسانند تا مجبور نشوند رقم بزرگی را برای سرقفلی در حسابهای خود ثبت کنند. در فاصله بین ارائه متن پیشنهادی تا زمان انتشار بیانیه 141 مقالات زیادی به منظور نشان دادن مزایای حذف روش اتحاد منافع ارائه شد. این مقاله قصد دارد تا از دیدگاهی خاص دلایل حذف روش اتحاد منافع را بررسی کند.

قبل از کنار گذاشتن روش اتحاد منافع شرکت ای اال (Aol) و تی دبلیو (T.W) ادغام خود را به عنوان خرید در نظر گرفته و برای گزارشگری این رویداد از روش حسابداری خرید استفاده نمودند. از آنجا که این شرکتها با این رویداد همچون اتحاد منافع برخورد نکردند باعث حیرت و شگفتی بسیاری از استفاده کنندگان اطلاعات مالی شد چرا که در نتیجه استفاده از روش خرید، لازم شد که شرکت جدید سرقفلی به میزان 150 بیلیون دلار شناسایی کند. معامله هایی در این حجم بیش از آن به عنوان اتحاد شرکتها در نظر گرفته می شد و در اکثر موارد شرکت تحصیل کننده از روش حسابداری اتحاد منافع استفاده می‌نمود.

مدیران اجرایی ای اال و تی دبلیو اظهار می کنند که روش حسابداری خرید، شرکت جدید را قادر می سازد تا داراییهای غیرمولد را کنار گذارد و با سهام خود همانند سهام قابل بازخرید رفتار کند. اما اگر در این رویداد از روش حسابداری اتحاد منافع استفاده شود این اختیار به شرکت جدید داده نخواهد شد. علاوه بر این، آنها بر این باورند که تجزیه و تحلیل بیشتر نشان می دهد که استهلاک سالانه سرقفلی هیچگونه مانعی را برای شرکت ایجاد نخواهد کرد و در عوض به افشای عایدات نقدی شرکت جدید توجه بیشتری می شود. پس از ادغام، شرکت جدید مجبور می شود که سود خالص را به اندازه 5/7 بیلیون دلار سالانه طی 20 سال آینده کاهش دهد. ای اال و تی دبلیو مطمئن هستند که تحلیلگران توجهی به این هزینه ها در مقابل درآمد ندارند و بیشتر به عایدات نقدی گزارش شده شرکت جدید توجه می کنند، که لازم نیست آن را به اندازه 5/7 بیلیون دلار کاهش دهند. تحقیق ما نیز درستی تصمیم ای اال و تی دبلیو را تایید می کند.

 

هیئت استانداردهای حسابداری مالی و اتحاد منافع

هیئت استانداردهای حسابداری مالی چند دلیل را برای حذف روش اتحاد منافع مطرح می کند که عبارتند از:

- روش اتحاد منافع نامربوط ترین اطلاعات را برای سرمایه گذاران تهیه می کند (اطلاعات فراهم شده با استفاده از روش اتحاد منافع برای سرمایه گذاران بسیار نامربوط است).

- روش اتحاد منافع به ارزشهای تغییر یافته در ترکیب واحدهای تجاری توجهی ندارد.

- سرمایه گذاران به سختی می توانند واحدهای تجاری ای را با یکدیگر مقایسه کنند که از روشهای مختلف حسابداری برای معاملات یکسان استفاده می کنند.

- جریانات وجوه نقد هیچ ارتباطی به این ندارد که شرکت ها از چه روش حسابداری استفاده می کنند. افزایش آشکار در عایدات محاسبه شده بر اساس روش اتحاد منافع تنها ناشی از تفاوت مصنوعی حسابداری است تا یک تفاوت واقعی اقتصادی در فعالیتهای واحد تجاری.

 

قواعد اتحاد منافع

بر اساس استانداردهای پیش از استاندارد FASB141 واحدهای اقتصادی می توانستند برای حسابداری ترکیب واحدهای انتفاعی از روش اتحاد منافع یا خرید استفاده کنند. بر اساس روش اتحاد منافع، شرکت اصلی با معاوضه سهام عادی خود با سهام عادی شرکت فرعی بدون پرداختهای نقدی قابل توجه، سهم کنترل کننده ای را در شرکت فرعی به دست می آورد. در صورتی که معامله (رویداد) تمامی شرایط اتحاد منافع را احراز کند، ارزشهای دفتری دو شرکت به سادگی با یکدیگر ترکیب می شوند و هیچگونه ارزش بازار یا سرقفلی شناسایی نخواهد شد.

برعکس، در روش خرید لازم است که شرکت تحصیل کننده، ارزش عادلانه بازار خالص داراییهای شرکت هدف را به حساب دارایی (سرمایه گذاری) خود منظور کند. در ضمن مازاد قیمت خرید نسبت به ارزش بازار خالص داراییهای قابل شناسایی شرکت سرمایه پذیر، در دفاتر شرکت ترکیبی به عنوان سرقفلی ثبت خواهد شد. شرکت جدید (مرکب) باید سرقفلی را طی عمر مفید، که نباید از 40 سال تجاوز کند، مستهلک کند (هیئت استانداردهای حسابداری مالی دوره استهلاک را برای سرقفلی 20 سال در نظر گرفته است). بسیاری از شرکتها به منظور عدم کاهش در عایدات خود (کاهش ایجاد شده ناشی از استهلاک سرقفلی) به روش اتحاد منافع متوسل می شدند.

در مارس 1996، کمیسیون بورس و اوراق بهادار خبرنامه حسابداری اعضا شماره 96 را تحت عنوان "خرید سهام خزانه به دنبال تکمیل فرایند ترکیب واحدهای تجاری با استفاده از روش اتحاد منافع" انتشار داد.

خبرنامه حسابداری اعضا شماره 96 مقرر می داشت: "شرکتهایی که از طریق اتحاد منافع با یکدیگر ترکیب شده‌اند باید، طرحهای بازخرید سهام را به منظور باقی ماندن در شرایط اتحاد منافع، کنار گذاشته یا لغو نمایند." کمیسیون بورس و اوراق بهادار این قانون را به این علت صادر کرد تا مانع از آن شرکتهایی شود که قصد دارند با بازخرید سهام منتشر شده به منظور ترکیب، ماهیت اصلی اتحاد منافع را خدشه دار کنند و حقوق مالی را به نفع خود تغییر دهند. این حکم بسیاری از شرکتها را وادار کرد تا طرحهای بازخرید سهام خود را به دنبال تکمیل فرایند ترکیب لغو کنند. به عنوان مثال بسیاری از شرکتها و همچنین چندین بانک طرحهای بازخرید سهام را کنار گذاشتند تا شرایط لازم را برای استفاده از روش حسابداری اتحاد منافع حفظ نمایند. دیگر شرکتها نیز طرحهای بازخرید سهام را حذف کردند تا در آینده شرایط لازم را جهت اتحاد منافع، داشته باشند.

 

هزینه ها و فواید اتحاد منافع

با استفاده از یک نمونه 39 تایی از بین شرکتهایی که طرحهای بازخرید سهام خود را بین نوامبر 1995 تا ژوئن 1998 لغو کرده بودند تا شرایط اتحاد منافع را برای خود حفظ کنند، هزینه ها و فوائد اتحاد منافع را در مقابل روش حسابدرای خرید بعد از انتشار خبرنامه شماره 96 با یکدیگر مقایسه کردیم. همچنین شرکتهایی که طرحهای بازخرید سهام را لغو کرده بودند را نیز با شرکتهایی که از روش حسابداری خرید برای ترکیب استفاده کردند مقایسه کردیم. برای انجام این امر، از اطلاعات خاص شرکتها، اطلاعات پژوهشی GFOs درباره شرکتهایی که از روش اتحاد منافع و خرید تبعیت کردند و مصاحبه آنها با GFOs استفاده کردیم. همچنین ما از پایگاه اطلاعاتی مرجراستیت (mergerstate) (یک پایگاه اطلاعاتی تجاری که اطلاعاتی را درباره ادغام واحدهای تجاری ارائه می دهد) به منظور تعیین تاریخ اعلان ادغام شرکتها و مازاد پرداخت شده برای تحصیل شرکتها، کمک گرفتیم.

اضافه بها (صرف) مبلغی است که یک شرکت برای تحصیل شرکت هدف، مازاد بر قیمت نهایی بازار سهام فروشنده، درست پیش از اعلام تحصیل پرداخت می کند. اضافه بهای یک روز عبارت است از نسبت اضافه بهای تحصیل به قیمت نهایی بازار درست یک روز قبل از اعلان ادغام. به عنوان مثال فرض کنید که شرکت الف موافقت کرد که جهت تحصیل سهام در دست سهامداران شرکت ب؛ 100 واحد پول برای هر سهم پرداخت کند. روز قبل از آگهی، قیمت نهایی هر سهم شرکت به 75 واحد پول بود. بنابراین اضافه بهای یک روز شرکت الف، برای تحصیل سهام شرکت ب، 25 واحد پول یا 33 درصد قیمت سهام یعنی 75 واحد پول است.

یافته های ما به شرح زیر است:

-    روی هم رفته شرکتها اضافه بهای بیشتر را در حالت اتحاد نسبت به حالت خرید پرداخت کرده اند. مطالعات گذشته نیز نشان دهنده این واقعیت است. مطالعات انجام شده ما به روی نمونه شرکتهای انتخاب شده گویای این مطلب است. جهت مطالعه، ما از مبغ اضافه بهای یک روز تجاری (اضافه بهای یک روز) پنج روز تجاری (اضافه بهای 5 روز) قبل از اعلان ادغام استفاده کردیم. میانگین و میانه را برای اضافه بهای تحصیل یک روز و پنج روز برای هر دو روش خرید و اتحاد منافع محاسبه کردیم. میانگین اضافه بهای تحصیل یک روز و پنج روز برای شرکتهایی که از اتحاد منافع استفاده کرده بودند به ترتیب 43 درصد و 49 درصد بوده و در مقابل برای شرکتهایی که از روش خرید استفاده کرده بودند 27 درصد و 32 درصد بود (به نمودار 1 توجه کنید).

میانه اضافه بهای یک روز و پنج روز، برای روش اتحاد منافع به ترتیب 34 درصد و 36 درصد و در مقابل برای روش خرید 25 درصد و 28 درصد بود (به نمودار 2 توجه کنید).

بنابراین، روی هم رفته (به طور متوسط) قیمت احتمالی سهام شرکت هدف که مورد قبول سهامداران قرار می گرفت در حالت اتحاد شرکتها بالاتر از حالت خرید بود.

شرکت فیزر (Pfizer ) اخیراً شرکت وارنر لمبرت Werner lambert را تحصیل کرد، اتحاد منافع این شرکتها تقریباً همراه با اضافه بهایی به میزان 34 درصد بالاتر از قیمت بازار سهام، درست قبل از اعلام پیشنهاد شرکت فیزر بود.

- بازخرید سهام معمولاً بنا به چند علت برای سهامداران ارزشمند و به نفع آنها خواهد بود. به عنوان مثال بازخرید سهام درصد مالکیت سهامداران باقیمانده را افزایش می دهد، و این پیام را برای سهامداران به همراه دارد که وضعیت آینده شرکت مطلوب خواهد بود و مزایای مالیاتی را برای شرکت و سهامداران به همراه خواهد داشت. در نتیجه شرکتها اقدامات مربوط به طرحهای بازخرید سهام را همانند یک خبر تبلیغاتی اعلام می کنند. از نمونه انتخاب شده برای تحقیق (39 شرکت انتخاب شده) دریافتیم که بعد از اعلام بازخرید سهام، ثروت سهامداران افزایش پیدا کرده است. از آنجا که کمیسیون بورس و اوراق بهادار اجازه بازخرید سهام را به شرکتهایی که از روش حسابداری اتحاد منافع استفاده می کنند نمی دهد، بنابراین برای این شرکت ها فرصت از دست رفته برای بازخرید سهام، نوعی هزینه به حساب می آید.

- همانطور که می دانیم در روش حسابداری خرید، هنگامی که خرید شرکتها با شناسایی سرقفلی همراه باشد، استهلاک سرقفلی باعث کاهش سود خالص می شود اما بازار، این عایدات به ظاهر کاهش یافته را تعدیل می کند. ما دریافتیم که این موضوع در مورد نمونه انتخاب شده ما نیز صادق است.

به عنوان مثال، دو شرکت کاملاً یکسان و یک جور را در نظر بگیرید. شرکت الف از روش حسابداری خرید استفاده می کند و استهلاک سرقفلی را به مبلغ 50 واحد پول برای هر سهم بعد از مالیات گزارش می کند. سود هر سهم این شرکت 100 واحد پول اعلام شد. عایدات نقدی هر سهم شرکت الف (عایدات نقدی، هزینه های غیرنقدی مانند استهلاک سرقفلی را در بر نمی گیرد) 150 واحد پول خواهد بود. شرکت ب از روش اتحاد منافع استفاده می کند و هیچگونه استهلاکی از بابت سرقفلی در حسابها در نظر نمی گیرد، سود هر سهم این شرکت 150 واحد پول برای هر سهم است. بازار برای تعدیل اختلاف روش حسابداری شرکتهای الف و ب، سود هر سهم شرکت الف را که به ظاهر صد واحد پول اعلام شده است در 15 ضرب می کند و به همین ترتیب سود هر سهم شرکت را نیز به اندازه 10 بار متورم می کند. در هر صورت قیمت سهام شرکتهای مورد بحث 1500 واحد پول (10 برابر عایدات نقدی) است. از آنجا که بازار تعدیلات مناسب را به عمل آورده است شرکت ب نمی تواند به علت گزارش سود خالص بالاتر، که در نتیجه به کارگیری روش اتحاد منافع ایجاد شده است بهره مند شود.

 

اتحاد منافع برای بانکها

شرایط خاص ممکن است انگیزه های اقتصادی را برای شرکتها جهت استفاده از اتحاد منافع ایجاد کند. به عنوان مثال بانکها مشمول حداقل الزامات سرمایه‌ای قانونی می‌باشند. این حساب قانونی، مانده حقوق صاحبان سهام بانکها را به اندازه مبلغ ثبت شده برای داراییهای نامشهود، همانند سرقفلی که در نتیجه استفاده از روش خرید ایجاد می شود، کاهش می دهد. در نتیجه بانکها عموماً مایل به استفاده از روش اتحاد منافع هستند تا از این طریق احتمال خارج شدن از محدوده قانونی خود را کاهش دهند. انجمن بانکداران امریکا گمانه می زند که دو سوم از بانکهایی که اخیراً با یکدیگر ادغام شدند از روش اتحاد منافع استفاده کرده اند به عقیده انجمن بانکداران امریکا هر ادغامی خرید محسوب نمی شود و اتحاد منافع، ترکیب بسیاری از واحدهای تجاری را به نحو بهتری نمایش می دهد. به دنبال طرح پیشنهادی هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی مبنی بر کنارگذاری روش اتحاد منافع، که در فوریه سال 2000 انجام شد، انجمن حرفه ای بانکداری بیان کرد که حذف روش اتحاد منافع اثر زیان آوری را به روی آینده تلفیق بانکها به همراه خواهد داشت.

ولی چنین محدودیتهایی برای بسیاری از شرکتها نامربوط به حساب می آید. در این ارتباط ممکن است این سوال مطرح شود حال که هیئت استانداردهای حسابداری مالی روش اتحاد منافع را کنار گذاشته است بانکها باید چگونه عمل کنند؟ ابتدا آنها باید به این موضوع توجه کنند که عایدات نقدی خود را به گونه ای مشخص و آشکار گزارش کنند تا مطمئن شوند کسی در ارتباط با اثر استهلاک سرقفلی دچار اشتباه نخواهد شد در دراز مدت حرفه بانکداری باید با اصرار و فشار به نمایندگان و قانونگذاران سعی نماید تا در میزان سرمایه قانونی تعیین شده تغییر داده شود و از این طریق محدودیتهای ناشی از به کارگیری روش خرید را برطرف کند.

شرکتها معمولاً مبلغ بیشتری را برای اتحاد منافع پرداخت می نمودند. همچنین در بسیاری از موارد آنها از سودمندی طرحهای بازخرید سهام چشم پوشی می کردند تا بتوانند سود خالص به ظاهر بالاتری را در نتیجه به کارگیری روش حسابداری اتحاد منافع گزارش کنند. اما هزینه این اقدام از منافع آن بیشتر است، چرا که در حقیقت هیچگونه منافع اقتصادی واقعی در به کارگیری روش اتحاد منافع وجود نداشت.

دلایل مختلفی وجود دارد که چرا باید روش اتحاد منافع را هیئت استانداردهای حسابداری مالی حذف می کرد.

- دست اندرکاران بازار از جمله تحلیلگران، کارگزاران و سرمایه گذاران (استفاده کنندگان از صورتهای مالی) بیشتر به افشای عایدات نقدی توجه دارند که هزینه های غیرنقدی از جمله استهلاک سرقفلی را در بر نمی گیرد.

- شرکتهایی که از طریق اتحاد منافع با یکدیگر ترکیب می شدند می بایستی طرحهای بازخرید سهام را متوقف نموده و برای بیشتر از دو سال از بازخرید سهام خود چشم پوشی نمایند.

موضوع : مقالات