در مورد تبدیل شرکت سهامی دو فرض عمده را باید در نظر گرفت: فرض اول این است که شرکت سهامی به یکی از شرکتهای موضوع قانون تجارت 1311 تبدیل شود که امر نادری است؛ و فرض دیگر این است که شرکت سهامی عام به خاص یا شرکت سهامی خاص به عام تبدیل شود.

الف) تبدیل شرکت سهامی به یکی از شرکتهای موضوع قانون تجارت 1311

چنین تبدیلی ممکن نیست، مگر در صورتی که شرایط راجع به تشکیل این نوع شرکتها رعایت شود. قانون گذار، درباره شرایط تبدیل شرکت سهامی به یکی از شرکتهای موضوع قانون تجارت 1311 پیش بینی خاصی نکرده است؛ ولی، با توجه به اصول کلی حقوق راجع به شرکتها می توان نکات چندی را یادآوری کرد:

1.برای تبدیل شرکت سهامی به شرکت تضامنی یا نسبی همه شرکا باید رضایت دهند؛ چه چنین تبدیلی به منزله افزودن بر تعهدات شرکاست و هیچ اکثریتی نمی تواند به این امر اقدام کند(ماده 94 لایحه قانونی 1347).

2. برای تبدیل شرکت سهامی به شرکت با مسئولیت محدود رضایت همه شرکا شرط نیست؛ چه چنین تبدیلی تعهد شرکا را افزایش نمی دهد. اگر چه در شرکت با مسئولیت محدود انتقال سهم الشرکته باید با رضایت اکثریت شرکا صورت گیرد(ماده 102 ق.ت)، این محدودیت به معنای افزودن برتعهدات شرکا نیست. سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه مرجعی می تواند در مورد چنین تبدیلی تصمیم گیری کند. به نظر ما تنها مجمع عمومی فوق العاده صلاحیت تصمیم گیری در این مورد را دارد؛ چه تبدیل شرکت از مصادیق تغییر اساسنامه است و تغییر در مواد اساسنامه شرکتهای سهامی در صلاحیت مجمع اخیر اتس(ماده 83 لایحه قانونی 1347).

3. برای تبدیل شرکت سهامی به شرکت های مختلط، هم تصمیم مجمع عمومی فوق العاده لازم است و هم رضایت کلیه شرکایی که از این پس شریک ضامن خواهند بود. در واقع، چون با تشکیل شرکت مختلط بعضی از شرکا مسئولیت تضامنی خواهند داشت تحمیل چنین مسئولیتی به آنان ممکن نیست، مگر با رضایت خودشان، وگرنه بر تعهدات آنان افزوده ایم؛ امری که به چه حکم ماده 94 لایحه قانونی 1347 مجاز نیست.

ب) تبدیل شرکت سهامی خاص به عام یا شرکت سهامی عام به خاص

قانون گذار در لایحه قانونی 1347 تبدیل شرکت سهامی عام به خاص را به صراحت پیش بینی نکرده است. در واقع، در مواد 278 به بعد لایحه مذکور که در مورد تبدیل شرکت سهامی است فقط از تبدیل شرکت سهامی خاص به عام صحبت کرده است. آیا تبدیل شرکت سهامی عام به خاص مجاز نیست؟

ممکن است گفته شود که چون قانون گذار حکم تبدیل شرکت سهامی خاص به عام را به صراحت پیش بینی کرده باید بر آن بود که تبدیل شرکت سهامی عام به خاص را ممنوع کرده است، وگرنه به آن نیز اشاره می کرد. به نظر ما این تفکر درست نیست. در واقع، قانون گذار در ماده 278 لایحه قانونی 1347 و مواد بعد از آن در مقام بیان اصل جواز تبدیل شرکت سهامی خاص به عام نیست، بلکه شرایط این تبدیل را باین می کند؛ شرایطی که چون شرکت از حالتی تقریباً خانوادگی به شرکت عمومی تبدیل می شود، برای حفظ حقوق اشخاص ثالث باید رعایت شود، وگرنه چه تبدیل شرکت سهامی خاص به عام و چه تبدیل شرکت سهامی عام به خاص از دید قانون گذار مجاز است. وقتی قانون گذار تبدیل شرکت سهامی عام به شرکت با مسئولیت محدود یا حتی شرکت تضامنی و نسبی را پذیرفته است، نمی توانیم بگوییم با سکوت در مورد تبدیل شرکت سهامی عام به خاص قصد ممنوع کردن چنین تبدیلی را داشته است؛ به همین علت، به نظر ما تبدیل شرکت سهامی عام به خاص هم مانند حالت عکس آن، مجاز است. آنچه باقی می ماند این است که در این تبدیل باید مقررات راجع به تشکیل شرکت سهامی خاص رعایت شود، و چون تبدیل شرکت مستلزم تغییر اساسنامه است، مرجع تصمیم گیرنده در مورد آن هم مجمع عمومی فوق العاده است.

در مورد تبدیل شرکت سهامی خاص به عام مشکل خاصی وجود ندارد؛ چه شرایط آن در ماده 278 لایحه قانونی پیش بینی شده است. این شرایط عبارت اند از:

1. مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی خاص باید تبدیل را تصویب کند؛

2. سرمایه شرکت حداقل 5 میلیون ریال باشد، یا به این میزان افزایش یابد؛

3. دو سال تمام از تاریخ تأسیس و ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام رسیده باشد؛

4. اساسنامه آن با رعایت مقررات این قانون در مورد شرکتهای سهامی عام تقسیم با اصلاح شده باشد.

در مواد 279 لغایت 281 لایحه قانونی 1347 تشریفات اعلام مراتب تبدیل شرکت به مرجع ثبت شرکتها و آگهی این تبدیل در روزنامه کثیر الانتشار ذکر شده است. در ماده 282 نیز تشریفات تبدیل شرکت سهامی خاص به عام با افزایش سرمایه بیان گردیده است.در چنین حالتی شرکت باید سهام جدید خود را که در نتیجه افزایش سرمایه به وجود می آید با رعایت مواد 173 لغایت 182 و ماده 184 این قانون برای پذیره نویسی عمومی عرضه کند. مرجع ثبت شرکتها باید برای افزایش سرمایه اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام را صادر کند و در این اعلامیه باید شماره و تاریخ اجازه نامۀ مزبور قید شود. « درصورتی که سهام جدیدی که به ترتیب مذکور در ماده قبل [ماده 282] عرضه شده است تماماً تأدیه نشود شرکت نمی تواند به شرکت سهامی عام تبدیل گردد(ماده 283 لایحه قانونی 1347).[1]

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 77516567-021 و 09128069819 تماس حاصل فرمایید و یا به شماره 500011008069819 پیامک ارسال فرمایید

موضوع : مقالات