طبقه بندی مطالبات

مطالبات به طور كلی به دو دسته تقسیم میشوند:1) مطالبات تجاری     2)مطالبات غیر تجاری

مطالبات تجاری مطالباتی هستند كه در راستای موضوع فعالیت اصلی موسسه ایجاد میشوند.در موسسات خدماتی مطالبات تجاری به دلیل ارائه خدمات به طور نسیه و در موسسات بازرگانی وتولیدی به دلیل فروش نسیه كالا ایجاد می شوند.

مطالبات غیر تجاری مطالباتی هستند كه به عنوان مطالبات تجاری طبقه بندی نشده باشند و عمدتا به دلیل فروش نسیه داراییهایی غیر از موجودی كالا و یا اعطای وام ایجاد میشوند.

از نظر مستند بودن ومعتبر بودن، مطالبات به دو دسته تقسیم میشوند:

الف)اسناد دریافتی      ب)حسابهای دریافتی(بدهكارن)

اسناد دریافتی مطالباتی هستند كه در قبال ان از شخص بدهكار اسنادی (معمولا سفته) دریافت شده باشد به عبارت دیگر شخص بدهكار تعهد كتبی مبنی بر پرداخت بدهی در تاریخ معینی ارائه كرده باشد.

حسابهای دریافتنی(بدهكاران)مطالباتی هستند كه در قالب اسناد نیستند به عبارت دیگر این نوع مطالبات توافقی هستند و هیچگونه تعهد كتبی مثل سفته از شخص بدهكار دریافت نشده است .

عملیات حسابداری حسابهای دریافتنی:

جهت انعكاس مطالبات در ترازنامه همانند سایر داراییها مطالبات نیز باید ارزشیابی شوند .

نحوه ارزشیابی مطالبات بدین صورت است كه آن میزان از مطالبات كه مشكوك الوصول به نظر رسیده باشد را تحت عنوان ذخیره مطالبات مشكوك الوصول از مانده مطالبات در ترازنامه كسر میكنیم تفاوت را تحت عنوان ارزش خالص بازیافتنی منعكس میكنیم.

ارزشیابی مطالبات به دلیل رعایت اصل محافظه كاری انجام میشود .

روشهای برآورد هزینه در ارتباط با مطالبات:

1)روش حذف مستقیم:                  

در این روش در پایان هر سال مطالبات مشكوك الوصول برآورد نمی شود و هیچگونه ثبت اصلاحی در این ارتباط صادر نمی شود .در این روش در هر زمان در طی سال كه اطمینان حاصل شود بخشی از مطالبات غیر قابل وصول است به عبارت دیگر سوخت شده تلقی شود.

در برخی از موارد ممكن است مطالباتی كه قبلا سوخت شده تلقی شده وصول گردد.

2)روش ذخیره گیری:

دراین روش در پایان هر سال آن میزان از مطالبات را كه مشكوك الوصول به نظر رسیده تحت عنوان ذخیره مطالبات مشكوك الوصول و به عنوان یك حساب كاهنده از مانده حسابهای دریافتنی در ترازنامه كسر  می كنیم.

جهت تعيين هزينه مطالبات مشكوك الوصول در پايان هر سال به دو روش مي توان عمل نمود :

1)روش سود و زياني

2)روش ترازنامه اي

 

 

روش سود و زياني:

در اين روش مبناي تعيين هزينه مطالبات مشكوك الوصول مانده حساب فروش (و معمولافروشهاي نسيه )است .بدين ترتيب كه بر اساس تجارت گذشته شركت درصدي از فروش (فروشهاي نسيه ) هر سال را مشكوك الوصول تلقي مي كنند.

روش ترازنامه اي:

در اين روش مبناي تعيين هزينه مطالبات مشكوك الوصول مانده حساب حسابهاي دريافتني است.

بدين ترتيب كه بر اساس تجارت گذشته شركت درصدي از مانده حسابهاي دريافتني در پايان هر سال را به عنوان مانده ذخيره مطالبات مشكوك الوصول در پايان آن سال در نظر مي گيرند.

نحوه برخورد با مطالبات سوخت شده در روش ذخيره گيري:

در هر زمان در طي سال كه اطمينان حاصل شود بخشي از مطالبات غير قابل وصول است ثبت روزنامه زير صادر مي شود:

ذخيره مطالبات مشكوك الوصول  +

حسابهاي دريافتني          +

بابت حذف مطالبات سوخت شده

تجزيه و تحليل سني مطالبات:

برخي از شركتها ممكن است مطالبات را بر حسب سن آنها دسته بندي كرده و براي هر كدام از رده هاي سني نرخ مطالبات مشكوك الوصول جداگانه اي در نظر بگيرند .

اين روش كاربرد ديگري از روش ترازنامه اي است.

وصول مطالبات سوخت شده :

در زمان وصول مطالباتي كه قبلا سوخت شده تلقي شده اند دو ثبت روزنامه زير صادر مي شود:

1)حسابهاي دريافتني     +

ذخيره مطالبات مشكوك الوصول    +

2)نقد     +

حسابهاي دريافتني  +

مقايسه روشهاي حذف مستقيم و ذخيره گيري:

در روش حذف مستقيم اصول محافظه كاري و مقابله هزينه ها با در آمد ها (تطابق ) رعايت نمي شود اما در روش ذخيره گيري هر دو اصل مذكور رعايت مي شود .

ثبت هاي روزنامه اي طي سال

1)حسابهاي دريافتني        600000

فروش                 600000

2)نقد         340000

حسابهاي دريافتني        340000

3)ذخيره م.م  25000

حسابهاي دريافتني       25000

1-4 ) حسابهاي دريافتني   10000

ذخيره م.م          10000

2-4)نقد        10000

حسابهاي دريافتني         10000

ثبت اصلاحي پايان سال 71 :

هزينه مطالبات مشكوك الوصول       22050

ذخيره مطالبات مشكوك الوصول        22050

 

 

 

موضوع : مقالات