هدیه ویژه را از ما بخواهید
ثبت شرکت – تغییرات – ارائه صورتجلسات –پلمپ دفاتر – کد اقتصادی –حسابداری – ثبت محدود

استاندارد حسابداري شماره‌ 20
حسابداري‌ سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ وابسته‌

اين‌ استاندارد بايد با توجه‌ به‌ ” مقدمه‌اي‌ بر استانداردهاي‌ حسابداري‌“
مطالعه‌ و بكارگرفته‌ شود.
دامنه‌ كاربرد
1 . اين‌ استاندارد بايد براي‌ حسابداري‌ سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ وابسته‌ در صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي‌ و صورتهاي‌ مالي‌ جداگانه‌ واحد سرمايه‌گذار بكار گرفته‌ شود. الزامات‌ اين‌ استاندارد در مورد كليه‌ واحدهاي‌ سرمايه‌گذار از جمله‌ شركتهاي‌ تخصصي‌ سرمايه‌گذاري‌ كاربرد دارد.
تعاريف‌
2 . اصطلاحات‌ ذيل‌ در اين‌ استاندارد با معاني‌ مشخص‌ زير بكار رفته‌ است‌:
* واحد تجاري‌ وابسته : عبارت‌ است‌ از يك‌ واحد سرمايه‌پذير كه‌ واحد سرمايه‌گذار در آن‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ دارد، اما واحد تجاري‌ فرعي‌ يا مشاركت‌ خاص‌ واحد سرمايه‌گذار نيست‌.
* نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ : عبـارت‌ است‌ از توانايي‌ مشاركت‌ در تصميم‌گيريهاي‌ مربوط‌ به‌ سياستهاي‌ مالي‌ و عملياتي‌ واحد تجاري‌، ولي‌ نه‌ در حد كنترل‌ سياستهاي‌ مزبور.
* كنترل‌ : عبارت‌ است‌ از توانايي‌ هدايت‌ سياستهاي‌ مالي‌ و عملياتي‌ يك‌ واحد تجاري‌ به منظور كسب‌ منافع‌ اقتصادي‌ از فعاليتهاي‌ آن‌.
* واحد تجاري‌ فرعي : عبارت‌ است‌ از يك‌ واحد تجاري‌ كه‌ تحت‌ كنترل‌ واحد تجاري‌ ديگري‌ (واحد تجاري‌ اصلي‌) است‌.
* روش‌ ارزش‌ ويژه‌ : يك‌ روش‌ حسابداري‌ است‌ كه‌ براساس‌ آن‌ سرمايه‌گذاري‌ در تاريخ‌ تحصيل‌ به‌ بهاي‌ تمام‌شده‌ ثبت‌ مي‌شود و پس‌ از آن‌ بابت‌ تغيير در سهم‌ واحد سرمايه‌گذار از خالص‌ داراييهاي‌ واحد سرمايه‌پذير پس‌ از تاريخ‌ تحصيل‌، تعديل‌ مي‌شود. سهم‌ واحد سرمايه‌گذار از نتايج‌ عملكرد واحد سرمايه‌پذير در صورت‌ سود و زيان‌ منعكس‌ مي‌شود.
* روش‌ بهاي‌ تمام‌شده‌ : يك‌ روش‌ حسابداري‌ است‌ كه‌ براساس‌ آن‌ سرمايه‌گذاري‌ به‌ بهاي‌ تمام‌شده‌ ثبت‌ مي‌شود. در اين‌ روش‌، واحد سرمايه‌گذار، سود حاصل‌ از سرمايه‌گذاري‌ را تنها تا ميزاني‌ به عنوان‌ درآمد شناسايي‌ مي‌كند كه‌ از محل‌ سودهاي‌ خالص‌ انباشته‌ واحد سرمايه‌پذير بعد از تاريخ‌ تحصيل‌ سرمايه‌گذاري‌، دريافت‌ مي‌شود.

ارتباط‌ واحد سرمايه‌گذار و واحد سرمايه‌پذير
3 . سرمايه‌گذاري‌ در ساير واحدهاي‌ تجاري‌، ابزاري‌ رايج‌ براي‌ گسترش‌ دامنه‌ فرصتها يا فعاليتهاي‌ يك‌ واحد تجاري‌ است‌. در مواردي‌ ارتباط‌ بين‌ واحد سرمايه‌گذار و واحد سرمايه‌پذير از ارتباط‌ معمول‌ بين‌ واحد تجاري‌ و سهامدار، فراتر نمي‌رود. اما، در موارد ديگر، ارتباطي‌ خاص‌ بين‌ واحد سرمايه‌گذار و واحد سرمايه‌پذير وجود دارد كه‌ ويژگي آن‌، توان‌ واحد سرمايه‌گذار در كنترل‌ يا اعمال‌ نفوذ بر سياستهاي‌ مالي‌ و يا عملياتي‌ واحد سرمايه‌پذير است‌.
4 . در مواردي‌ كه‌ چنين‌ ارتباط‌ خاصي‌ بين‌ واحد سرمايه‌گذار و واحد سرمايه‌پذير وجود دارد، واحد سرمايه‌پذير يا يك‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ يا يك‌ واحد تجاري‌ وابسته‌ (طبق‌ تعاريف‌ اين‌ استاندارد) است‌. تفاوت‌ بين‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ و واحد تجاري‌ وابسته‌، عموماً در ميزان‌ توانايي‌ واحد سرمايه‌گذار براي‌ اعمال‌ نفوذ در سياستهاي‌ مالي‌ و عملياتي‌ واحد سرمايه‌پذير است‌. در مورد واحد تجاري‌ فرعي‌، توان‌ اعمال‌ نفوذ به دليل‌ كنترل‌ واحد سرمايه‌گذار بر واحد سرمايه‌پذير فراگير است‌. در مورد واحد تجاري‌ وابسته‌ توان‌ اعمال‌ نفوذ كمتر از تسلط‌ فراگير است‌ و واحد سرمايه‌گذار فاقد كنترل‌ بر واحد سرمايه‌پذير مي‌باشد. براي‌ اينكه‌ يك‌ واحد سرمايه‌پذير به عنوان‌ واحد تجاري‌ وابسته‌ شناخته‌ شود بايد نفوذ واحد سرمايه‌گذار بر آن‌، قابل‌ ملاحظه‌ باشد.
نفوذ قابل‌ ملاحظه‌
5 . يك‌ واحد سرمايه‌گذار زماني‌ داراي‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ است‌ كه‌ بتواند به طور مستقيم‌ در سياستهاي‌ مالي‌ و عملياتي‌ واحد تجاري‌ وابسته‌ دخالت‌ كند. در اين حالت‌، واحد سرمايه‌گذار در انتظار نتايج‌ سياستهاي‌ واحد سرمايه‌پذير نمي‌ماند بلكه‌ از واحد سرمايه‌پذير به عنوان‌ ابزاري‌ براي‌ انجام‌ بخشي از فعاليتهاي‌ خود استفاده‌ مي‌كند. با گذشت‌ زمان‌، واحد تجاري‌ وابسته‌ عموماً سياستهايي‌ را بكار مي‌گيرد كه‌ با استراتژيهاي‌ واحد سرمايه‌گذار سازگار است‌ و از اجراي‌ سياستهايي‌ خلاف‌ منافع‌ واحد سرمايه‌گذار خودداري‌ مي‌كند. بنابراين‌ اگر واحد سرمايه‌پذير به طور مستمر سياستهاي‌ ناسازگار با استراتژيهاي‌ واحد سرمايه‌گذار را اعمال‌ كند، واحد سرمايه‌گذار داراي‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ در واحد سرمايه‌پذير نيست‌.
6 . تعيين‌ توان‌ اعمال‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌، نيازمند اعمال‌ قضاوت‌ در هر مورد خاص‌ است‌. موارد زير مجموعه‌ عواملي‌ است‌ كه‌ به تنهايي‌ يا در مجموع‌، ممكن‌ است‌ مبين‌ وجود نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ باشد:
الف ‌. قدرت‌ رأي‌ كافي‌ واحد سرمايه‌گذار در واحد سرمايه‌پذير.
ب‌ . عضويت‌ در هيأت‌مديره‌ يا ديگر اركان‌ اداره‌كننده‌ مشابه‌ واحد سرمايه‌پذير.
ج . مشاركت‌ در تصميم‌گيري‌ براي‌ پرداخت‌ يا نگهداري‌ سود واحد سرمايه‌پذير.
د . مشاركت‌ در ساير فرايندهاي‌ سياست‌گذاري‌ واحد سرمايه‌پذير.
ﻫ . معاملات‌ عمده‌ بين‌ واحد سرمايه‌گذار و واحد سرمايه‌پذير.
و . تبادل‌ كاركنان‌ رده‌ مديريت‌.
ز . وابستگي‌ به‌ اطلاعات‌ فني‌ اساسي‌.

7 . دخالت‌ واحد سرمايه‌گذار در واحد تجاري‌ وابسته‌ معمولاً از طريق‌ انتخاب‌ اعضاي‌ هيأت ‌مديره‌ (يا ساير اركان‌ اداره‌كننده‌ مشابه‌) صورت‌ مي‌گيرد، اما ممكن‌ است‌ از قراردادهاي‌ ديگري‌ ناشي‌ شود كه‌ به‌ واحد سرمايه‌گذار اجازه‌ مشاركت‌ مؤثر در سياست‌گذاري‌ را مي‌دهد.
8 . اعمال‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ اساساً بدون‌ دارا بودن‌ قدرت‌ رأي‌ كافي‌، بعيد است‌ و به همين‌ دليل‌ داشتن‌ ميزان‌ خاصي‌ از حق رأي‌ در واحد سرمايه‌پذير به عنوان‌ فرض‌ وجود نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ تلقي‌ مي‌شود. براي‌ دستيابي‌ به ميزان‌ معقولي‌ از يكنواختي‌ در عمل‌، فرض‌ براين‌ است‌ كه‌ در غياب‌ شواهدنقض‌كننده‌، در مواردي‌ كه‌ واحد سرمايه‌گذار (به طور مستقيم‌ يا غيرمستقيم‌ از طريق‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌) حداقل‌ 20 درصد از قدرت‌ رأي‌ در واحد سرمايه‌پذير را داشته‌ باشد، داراي‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ در واحد سرمايه‌پذير است‌. برعكس‌، در مواردي‌ كه‌ واحد سرمايه‌گذار (به طور مستقيم‌ يا غيرمستقيم‌ از طريق‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌) كمتر از 20 درصد قدرت‌ رأي‌ در واحد سرمايه‌پذير را داشته‌ باشد، چنين‌ فرض‌ مي‌شود كه‌ سرمايه‌گذار نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ ندارد، مگر اينكه‌ چنين‌ نفوذي‌ را بتوان‌ به روشني‌ اثبات‌ كرد. مالكيت‌ بخش‌ قابل‌ توجه‌ يا اكثريت‌ سهام‌ واحد سرمايه‌پذير توسط‌ واحدي‌ ديگر، لزوماً مانع‌ اعمال‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ توسط‌ سرمايه‌گذار نمي‌شود.
9 . در تصميم‌گيري‌ راجع‌ به‌ اينكه‌ آيا قدرت‌ رأي‌ واحد سرمايه‌گذار موجب‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ در واحد سرمايه‌پذير مي‌شود، ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد به‌ قدرت‌ ساير سهامداران‌، توجه‌ شود. براي‌ مثال‌، ممكن‌ است‌ اين‌ قدرت‌ متعلق‌ به‌ تعداد معدودي‌ سهامدار بزرگ‌ يا اينكه‌ متعلق‌ به‌ تعداد نسبتاً زيادي‌ از سهامداران‌ كوچك‌ باشد.
10 . قدرت‌ رأي‌دهي‌ واحد سرمايه‌گذار در واحدتجاري‌ وابسته‌ بايد از حقوق‌ مالكيت‌ واحد سرمايه‌گذار در سهام‌ آن‌ واحد متمايز شود. قدرت‌ رأي‌دهي‌ در تعيين‌ وجود نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ مهم‌ است‌. حقوق‌ مالكيت‌ واحد سرمايه‌گذار براي‌ محاسبه‌ سهم‌ آن‌ واحد از سود يا زيان‌ و خالص‌ داراييهاي‌ واحد تجاري‌ وابسته‌ كاربرد دارد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09128069819 و یا ایمیل info@arshiyagroup.ir ماس حاصل فرمایید و یا به شماره 500011008069819 پیامک ارسال فرمایید

موضوع : مقالات