برای این که شور و هیجان در علم را در افرادی که تمایل به یادگیری دارند پدید آوریم، باید به آن ها کمک کنیم تا اهمیت و ارزش مدارک و شواهد را بر مبنای استدلال و مهارت به دست آورده و کشف کنند. آن ها می باید مهارت های شناختی سطح بالا را بشناسند و بیاموزند تا از این طریق به حل کنندگان خلاق مساله مبدل شوند و این از وظایف کسانی است که علم را آموزش می دهند. اما متاسفانه، اهمیت این روش ها و حتی خود این روش ها به صورت همه گیر در نیامده و خوب شناخته نشده است. در صورتی که اگر منصف باشیم باید اذعان کنیم که این کار امکان پذیر است، هرچند که اصولاً تعریف خلاقیت کار دشواری است و اندازه گیری میزان خلاق بودن یا خلاق شدن افراد کار ساده ای نیست ولی به هر روی می توان به این اهداف دست یافت. اگر مهارت های شناختی سطح بالا به خوبی شناسایی شوند و شخص واجد انعطاف پذیری شناختی شده و در عین حال بتواند عامل بازدارنده و وقفه دهنده را کنترل نماید در آن صورت امکان دستیابی به خلاقیت امکان پذیر خواهد شد و تعداد زیادی از افراد می توانند به آن نایل شوند. من ارتباط بین خلاقیت و مهارت های شناختی سطح بالا را دریافته و هم چنین روش هایی را برای ارزیابی آن ها پیدا کرده و راهبردهای آموزشی خاصی را برای حل مساله خلاق پی برده ام که آن ها را برای همکاران و نیز برای دانشجویان خود مطرح کرده ام. مدارک و شواهد زیادی نشان می دهند که این کار میسر است و از طریق آموزش می توان خلاقیت را یاد داد. دانشجویان مرتب به این موضوع نیاز دارند که به آنها یادآوری شود که چگونه و با چه شیوه هایی خلاق باشند و به چه صورتی اطلاعات و مواد گوناگون را در زمینه های مختلف ترکیب و تلفیق کنند و هم چنین می باید به آن ها متذکر شد که در خصوص فرضیاتی که مطرح می کنند سوالات متعددی را بپرسند و از احتمالات و نیز از دیدگاه های سایر افراد بهره مند گردند. از این رو، پس از این گونه آزمایش ها، می باید با استفاده از ابزاری خاص و یا با ارزشیابی های گوناگون، میزان اثر گذاری این آموزش ها را بر روی آنان بررسی کرد.

- خلاقیت چیست؟ خلاقیت های رده پایین و خلاقیت های سطح بالا:
این که خلاقیت را چکونه تعریف کنیم، موضوع تازه ای نیست و این سوال به ادوار قدیم نیز باز می گردد.
تصور خیلی ها بر این است که خلاقیت فقط در سطوح علمی پدید می آید و آن هم بخاطر وجود هوش خدادای برخی از افراد است مانند خلاقیتی که در کارهای میکل آنژ یا اینشتین دیده می شود. چنین باور هایی را کافمن (Kaufman&Beghetto,2008) خلاقیت های بزرگ و سطح بالا می نامند. خلاقیت در این سطح به توانایی افراد برای خلق ایده های جدی که به میزان چشمگیری نشانه برتری هوشی یا عقلانی یا فکری است اطلاق می شود. هاوارد گاردنر (Howard Gardner) فرد خلاق را کسی می داند که به طور مرتب و در اغلب موارد، مسایل را حل می کند، یا آن ها را مطرح می کند و سوالاتی را در حیطه امور جدید به وجود می آورد که به نوعی بدیع و نو هستند و دست آخر به عنوان امور تازه در یک فرهنگ تلقی می شوند. سطح خلاقیت کم یا خلاقیت های کوچک نیز گونه دیگر از خلاقیت است که در بین تمام مردم و عموم شایع است که با تعریف کار گاهی خلاقیت مطابقت دارد. در این خصوص آمابلی (Amabile) تعریفی از چنین خلاقیت هایی را این گونه ارائه می دهد: بروز و ظهور ایده های نو و بکر، تغییر دادن برون داده ها یا تولیدات و خدمات و پردازش جدید آن ها به صورتی که موجب پدید آمدن موفقیت یا دستاوردهایی می شوند و اهداف سازمانی را بهبود بخشند (Amabile,2005). کرافت (Craft,2000) خلاقیت های رده پایین تر را آن هایی می داند که به طور احتمالی بروز می کنند و هنگامی که یک شخص یا کارگر یا ... به طور ناگهانی یک راه جدید و بهتری را برای انجام یک وظیفه تجسم کرده و به صورت درک ناگهانی یا بینش به آن دست می یابد و به لحظه هایی می رسد که تجربه آها! نامیده می شود. شخص در این وضعیت بین دو یا چند مفهوم قبلی که ناهمگون بوده و ارتباطی بین آن ها ادراک نمی شده است، یک پیوند جدیدی پیدا می کند و واژه یافتم! را به کار می برد. به قول آرتور کوئستلر (Arthur Koestler) شخص بین دو چیزی که مانعة الجمع هستند، پیوندها و ارتباط هایی پیدا می کند. به نظر دیهان (Deehan) خلاقیت های رده پایین نه یک رمز و راز هستند و نه یک استعداد یا یک نعمت ذاتی در افراد خاص، بلکه تفکر خلاق، یک فرایند ترکیبی و چند وجهی است که از طریق تعاملات اجتماعی و تقویت قوای شناختی حاصل می آید مانند انعطاف پذیری شناختی و کنترل شناختی که در بین عامه مردم در حد قابل ملاحظه ای وجود دارند. نویسنده معتقد است که بر اساس شواهد تحقیقی متعدد، این توانایی های ذهنی را می توان مانند سایر مهارت های شناختی آموزش داد. مهارت های شناختی سطح بالا (Hocs&Higher-ordercognitive skills) که در افراد خلاق وجود دارد را می توان با آموزش به همه تقویت کرد.