ثبت محدود- ثبت تعاونی- تغییرات - ثبت شرکت –تغییرات خاص –تغییرات محدود – صورتجلسات – پلمپ دفاتر
کمترین هزینه و هدیه ویژه و فروشگاه اینترنتی طراحی سایت

 

حسابداری ساختگی و رسوایی های مالی شرکت های آمریکایی

 

 

کشورهای انگلیسی زبان با پذیرش سیستم حسابداری مبتنی بر اصول پذیرفته شده‌ی حسابداری، سال ها است که راه را برای انعطاف حسابداران در انجام امور حسابداری شرکت ها باز گذاشته اند. ناهنجاری های مالی که از این رهگذر، دامن سیستم های حسابداری این قبیل کشورها را گرفته است، موجب گشته تا با ارائه استانداردهای حسابداری انعطاف عمل حسابداران را کاهش دهند سیستم های حسابداری خود را سامان بخشند. با وجود چنین راه کاری هنوز هم شاهد مشکلات مالی بسیار و هر از گاهی رسوایی های بزرگ حسابداری در کشورهای یاد شده هستیم. در این مقاله پدیده‌ی حسابداری ساختگی و شیوه‌هایش معرفی می‌گردد. نگارنده اعتقاد دارد که منشاء اصلی تمام نا هنجاری‌های یاد شده از طریق حسابداری ساختگی و به دلیل مشکلات نهفته در دل سیستم حسابداری این گونه کشورها پدید می‌آید.

مقدمه

رسوایی های مالی که اخیراً برای شرکت های سهامی بزرگ کشور ایالات متحد رخ داد ناشی از حسابداری ساختگی است. این رسوایی‌ها تاثیر  بسیار ژرفی بر نهادهای مالی آن کشور و تبعاً بر بازارهای مالی سایر کشورهای صنعتی گذاشت. هدف این نوشتار معرفی اصطلاح جدید حسابداری ساختگی و بررسی شیوه‌هایش است. در حسابداری ساختگی، گزارشگر بدون زیر پا گذاشتن اصول و موازین و استانداردهای حسابداری تنها با استفاده از نبود استانداردها، قوانین مالیاتی و مقررات مالی در زمینه‌ی انجام یک رویداد مالی، اقدام به ارایه تصویر نادرست و دلخواه مدیران از شرکت می‌کند.استانداردهای حسابداری به دلیل اعمال نفوذ گروه‌های ذی‌نفع از طریق لابی و سایر شیوه‌های پیشبرد مقاصد خود، هر چقدر هم به ظاهر محکم و اساسی تنظیم گردد باز هم جای مانور را باز می‌گذراند. حسابداران می‌توانند ضمن رعایت صوری این گونه استانداردها و مقررات مالی،‌ روح آن ها را در عمل به کار نگیرند. بنابراین همیشه استانداردگذاران حسابداری از استفاده‌کنندگان آن ها عقب تر هستند،‌ ( مک بارنت 1988).

هوپ وود ( 1990) می‌گوید:

گزارش های مالی حسابرسی شده شرکت های سهامی با کمبود برخی مشخصه ها همراه است که موجب نفوذ ناهنجاری هایی در گزارش‌های مالی می‌گردد. به طور مثال انتخاب و برآورد در حسابداری وارد گردیده که زمینه را برای انتخاب راهبردی مدیریت آماده کرده است و چانه زنی را به جای روش های محض حسابرسی جایگزین می‌کند. در مقاله ای که اسمیت (1992) زیر عنوان حسابداری رشد ارایه کرد،‌ به معرفی برخی از شرکت ها پرداخت. این گزارش پژوهشی، موجب جنجال در محافل مالی و حسابداری انگلستان  گردید و ارزش سهام شرکت‌هایی که او در مقاله اش نام برده بود، پس از انتشار مقاله، کاهش یافت. با وجو شواهد زیادی که در مورد حسابداری ساختگی در شرکت های مختلف یافت می‌شود،‌ هنوز ادبیات این موضوع در زمینه‌ی شیوه‌ی انجام فرایند دور زدن اصول و موازین، استانداردها و مقررات حسابداری، بدون آنکه چنین امری آشکار شود، شکل نگرفته است. بنابراین هدف این نوشتار آشکار کردن برخی از شیوه های حسابداری ساختگی است.

برخی روش های حسابداری ساختگی

نتیجه‌ی بررسی های انجام شده در کشورهای صنعتی به ویژه کشور انگلستان نشان می دهد. افرادی که وظیفه ایشان آشنایی و رعایت مقررات است، یعنی حقوق دانان و حسابداران درگیر انجام حسابداری ساختگی هستند. در سالهای 90-1987، اوراق قرضه قابل تبدیل توجه بسیاری از مهندسین مالی را به خود جلب کرد، ( شاه 1990). در ابتدا، مقررات و استانداردهای خاصی در زمینه‌ی نحوه‌ی انجام حسابداری اوراق قرضه قابل تبدیل وجود نداشت. بنابراین از ابتدا هیچ گونه دستورالعملی در ارتباط با نشان دادن چنین اوراق بهاداری به عنوان بدهی یا حقوق صاحبان سهام وجود نداشت. هم چنین در مورد به حساب سود و زیان بردن هزینه‌ی بهره ( کوپن ) اوراق قرضه قابل تبدیل نیز توافق آرا وجود نداشت. نبود مقررات مالی و استانداردهای حسابداری، موجب ایجاد فرصت های زیادی برای حسابداری ساختگی گردید،‌ ( پوپ و پوکسدی1991). اسمیت ( 1992) یک فصل کتاب خود را به یک نوع از این ابزارها ( اوراق قرضه)‌ اختصاص داده است. یکی از مشکلات تجزیه و تحلیل فرایند حسابداری ساختگی حساسیت بالقوه در جمع اوری داده‌ها است، ‌زیرا چنین داده‌هایی باید از افرادی جمع آوری شود که تجزیه و تحلیل و بررسی ها به رو شدن دست آن ها در حسابداری ساختگی می‌انجامد. مزیت مطالعه‌ی اوراق قرضه قابل تبدیل یک ضرورت قانونی است تمامی صادر کنندگان چنین اوراق بهاداری باید مشروح اطلاعات مربوط به شرایط ابزار مالی، مشاورین حرفه‌ای و هزینه‌ی صدور آن ها را منتشر کنند، ( بازار اوراق بهادار لندن 1992) . منبع دیگری که چنین اطلاعاتی را ارایه می‌دهد، مجلات تجاری است که توسط مراکز حرفه ای در مورد جنبه های مختلف قانونی، مالی و حسابداری اوراق قرضه‌یقابل تبدیل منتشر می‌شود. این گونه نشریه ها انگیزه‌های صدور چنین ابزارهای مالی و علاقه مندی موسسات حرفه ای در ارایه چنین برنامه های پیشرفته را برای خوانندگان خود منتشر می‌کنند. اطلاعات مربوط به سیاست های حسابداری شرکت های منتشر کننده‌ی ابزارهای مالی یاد شده را می‌توان از گزارش های مالی آنها به دست آورد. افزون بر موارد یاد شده، با مصاحبه با موسسه های حرفه ای کلیدی که در نوآوری چنین اوراق بهاداری درگیر بوده‌اند، می‌توان به اطلاعات مهمی دست یافت. شاه ( 1995) با استفاده از راه‌های پیش گفته اقدام به جمع آوری و تجزیه وتحلیل داده‌هایی در مورد صدور اوراق قرضه تبدیل و شیوه های مختلف حسابداری آن ها کرد.

اوراق قرضه‌ی قابل تبدیل به سهام عادی

اوراق قرضه‌ی قابل تبدیل به سهام عادی، ترکیبی از اوراق قرضه و اختیار تبدیل این گونه اوراق به سهام عادی شرکت صادرکننده، در یک تاریخ معین در آینده است. از نظر حسابداری، رویه ‌ی معمول در کشورهای انگلستان و آمریکای شمالی، به حساب گرفتن اوراق قرضه به عنوان بدهی و کوپن آن به عنوان هزینه تا زمان تبدیل آن ها به سهام عادی است. طی سال‌های 1987 تا 1990 در کشور انگلستان نوآوری هایی در صدور اوراق قرضه‌ی قابل تبدیل صورت گرفت ، ( پوپ و پوکسدی 1991). اولین نوع از چنین ابزار مالی، اوراق قرضه قابل تبدیل با صرف اختیار فروش بود که توسط گروه برتون در سال 1987 صادر گردید. بهره‌ی آن در پنج سال اول از تاریخ صدور کم ‌تر از بهره‌ی کوپن قرضه‌ی قابل تبدیل سنتی بود. از این رو، برای جبران بازده‌ی کم تر از آن ، به خریداران قول افزایش زیادی در قیمت سهام عادی داده شده بود. اگر چنین افزایشی صورت نگیرد، سرمایه گذاران در این قبیل اوراق بهادار اختیار تقاضای بازخرید و وصول کمبود بهره‌های پنج سال گذشته خود را خواهند داشت. این قبیل بهره را بهره‌ی تکمیلی گویند. نکته‌ی مهم در این جا شیوه‌ی حسابداری هزینه‌ی بهره تکمیلی است. آیا باید این قبیل بهره‌ها در طول پنج سال اول به عنوان هزینه‌های انتقالی به دوره‌های آتی تلقی گردند؟ در سال 1988 نوع دیگری از اوراق بهادار قابل تبدیل ابداع گردید که آن را سهام ممتاز قابل تبدیل فلات قاره‌ای با صرف اختیار فروش نامیدند. اول بار شرکت  یونایتد بیسکیت مبادرت به صدور آن کرد. تفاوت مهم این نوع اوراق بهادار با نوع قبلی که در بالا توضیح داده شد، در استفاده از سهام ممتاز به جای اوراق قرضه است، که موجب گریز از نشان دادن بدهی در سال‌های اولیه‌ی صدور گردید. نیاوردن ابزار مالی به عنوان بدهی و نشان دادن آن در بخش حقوق صاحبان  سهام موجب افزایش قابل ملاحظه‌ی این بخش از ترازنامه می‌شود. در هنگام جذب و ادغام شرکت ها که حساب سرقفلی های کلان ایجاد می‌شود و باید آن را به اندوخته ها در بخش حقوق صاحبان سهام بست، طبقه بندی بالا مفید است. ماهیت فلات قاره  ای بودن چنین اوراق بهاداری موجب می‌شود تا پیش از پرداخت مالیات سود سهام ممتازی را که شرکت باید برای سهام ممتاز منتشر شده‌ی خود بپردازد کاهش دهد. ( هیوز و لوب باک، 1989). بنابراین اوراق بهادار یاد شده در بالا طوری طراحی شده‌اند که در نبود استاندارد یا برخی قوانین مالیاتی، حداکثر استفاده را نصیب صادرکننده این گردانند. در سال 1988 اداره‌ی مالیات‌های انگلستان قرارداد مالیات مضاعفی را با هلند بست که به موجب آن شرکت های صادرکننده‌ی اوراق بهادار مبادرت به صدور ان ها از یکی از جزایر آزاد آن کشور می‌کردند. این کار موجب شد تا مزیت مالیاتی یاد شده در بالا از بین برود. چنین تغییری در قوانین مالیاتی باعث پیدایش نوع دیگری از اوراق بهادار قابل تبدیل به نام اوراق قرضه‌ی سرمایه ‌ای گردید. این ابزار مالی به نحوی طراحی شده بود تا از مزیت مالیاتی و حسابداری سهام ممتاز قابل تبدیل فلات قاره‌ای استفاده شود. این بار این اوراق بهادار از طریق شرکت فرعی ایجاد شده در جزیره‌ی انگلیسی جرزی صادر گردید. رونق عمده‌ی انتشار اوراق بهادار یاد شده در این مقاله در کشور انگلستان بین سال‌های 1987 تا 1990 بوده است، ( شاه 1993). در این دوران انواع اوراق قرضه‌ی قابل تبدیل با صرف اختیار فروش سهام ممتاز قابل تبدیل فلات قاره‌ای و اوراق قرضه سرمایه‌ای قابل تبدیل به سهام عادی منتشر گردید. دلیل اصلی انتشار چنین اوراق بهاداری که نمونه‌ی آن ها قبلاً نبوده است، انجام حسابداری ساختگی است. تغییر روند انتشار اوراق قرضه‌ی قابل تبدیل با صرف اختیار فروش، به سهام ممتاز قابل تبدیل فلات قاره‌ای به منظور مزیت حسابداری ساختار صرف فروش و براساس آن تعیین ساختاری از ابزار تامین مالی است که به توان آن را تحت عنوان حقوق صاحبان سهام طبقه بندی کرد. تغییر روند انتشار سهام ممتاز قابل تبدیل فلات قاره ای به اوراق قرضه‌ی سرمایه ای قابل تبدیل به سهام عادی، ناشی، ناشی از تغییر مقررات مالیاتی بوده است. لازم به ذکر است که هر بار نوع جدیدی از اوراق بهادار انتشار می‌یافت نوع قبلی حذف می‌گردید. چون شرکت‌ها مبادرت به انتشار اوراق بهاداری می‌کردند که بیشترین منافع را برایشان داشت. در دوران یاد شده، سی و دو  شرکت بزرگ انگلیسی انواع اوراق بهادار قابل تبدیل پیش گفته را جمعاً به مبلغ 3584 میلیون پوند انتشار دادند. برخی از این شرکت ‌ها بیش از یک نوع اوراق بهادار منتشر کردند. اغلب این شرکت ها از میان شرکت های صاحب نام انگلیسی مانند، بریتیش ایرویز ، 320 میلیون پوند، ساتچی اند ساتچی 177، میلیون پوند، بلوسیرکل، 90 میلیون پوند بودند، که اسمیت، در فصل 16 کتاب خود از آنها به عنوان شرکت هایی که در حسابداری ساختگی را انجام داده‌اند نام برده است. طی سال های1987 تا 1990 در رابطه با شیوه‌ی حسابداری اوراق بهادار قابل تبدیل هیچ گونه استانداردی در بریتانیا وجود نداشت. براساس بیانیه‌ی شماره 2 کارگروه استانداردهای حسابداری کشور انگلستان که در آن برخی اصول بنیادین حسابداری مشخص و تعریف شده است، مبانی حسابداری تعهدی و مفهوم محافظه کاری، ایجاب می‌کند که هزینه های بهره تکمیلی از زمان انتشار اوراق بهادار مربوطه مستهلک گردد. این نکته در نظر انجمن حسابداران چارترد انکلستان و و یلز (ICAEW ) که تحت عنوان 667TR در سال 1988 صادر شد، مدنظر قرار گرفت. اما این نظریه دارای ضمانت اجرایی مانند استانداردهای حسابداری نبود. ولی به هر صورت این اثر در زمانی صادر شد که هیچ راه‌حلی برای حسابداری اوراق بهادار قابل تبدیل با صرف اختیار فروش جهت ارائه شیوه‌ی حسابداری این گونه اوراق بهادار وجود نداشت. بنابراین هیچ گونه استاندارد حسابداری یا بیانیه ای در رابطه با طبقه بندی اوراق قابل تبدیل جدید، مانند آن دسته که در بالا نام برده شد، به عنوان بدهی یا حقوق صاحبان سهام وجود نداشت. این همان خلاء در اصول و موازین حسابداری بود، که منتشرکنندگان چنین اوراق بهاداری با استفاده از آن مبادرت به انجام حسابداری ساختگی می‌کردند، ( پوپ و پوکسدی، 1991 و دو ، 1990). نشان دادن این اوراق بهادار در بدهی ‌های شرکت موجب شد نسبت اهرم مالی شرکت‌ها و به دنبال آن ریسک شرکت ها افزایش یابد. منتشر کنندگان اوراق بهادار مذکور تمایل داشتند که آن ها را جزو حقوق صاحبان سهام شرکت گزارش کنند تا هم موجب افزایش نسبت های اهرمی نگردد و هم مزایای قابل توجه از بستن سرقفلی خریداری شده به حقوق صاحبان سهام ایجاد شود

 

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره جهت امور ثبت شرکت به سایت www.arshiyagroup.ir مراجعه نمایید و یا با ایمیل info@arshiyagroup.ir تماس حاصل فرمایید .

 

 

موضوع : مقالات