می خواهید شرکت خود را با کمترین هزینه تاسیس کنید ؟ ثبت شرکت ارشیا در کنار شماست
حسابداری شرکتهای خدماتی – حسابداری تنخواه – ثبت شرکت – پلمپ دفاتر –ثبت محدود

 

 

(ارزیابی سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات با بهایابی مبتنی بر فعالیت)

 

مقدمه

امروز محیط تجارت با وابستگی سازمانی به فناوری اطلاعات و ارتباطات ترسیم شده است، از آنجا که فناوری اطلاعات روز به روز قدرتمندتر می شود و رواج بیشتری می یابد ( به ویِِِژه با تکامل پیوسته ی اینترنت و تجارت الکترونیک جهت بقا در محیط رقابتی) سرمایه گذاری در سامانه های فناوری اطلاعات به طور پیوسته افزایش می‌یابد،‌چون شروع هر کاری ، و سرمایه گذاری در هر طرحی نیاز به ارزیابی دقیق منافع و زیان های احتمالی دارد ، سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات نیز به نوبه‌ی خود نیازمند ارزیابی دقیق پیامدهای آن برای سازمان است. اتکا به فناوری و سامانه‌های اطلاعاتی، مسائلی را در مورد چگونگی ارزیابی نوآوری های سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات به وجود می‌‌آورد نظریه یا فن منحصر به فردی وجود ندارد که بتواند صریحاً در کمک به موسسات جهت ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و شناسایی جنبه های با ارزش فناوری موفق باشد. روش های گوناگونی جهت ارزیابی تاثیر عملکرد سرمایه گذاری های فناوری اطلاعات هم در سطح کل واحد تجاری و هم فرایندهای آن وجود دارد. بهایابی مبتنی بر فعالیت یک روش معمول مبتنی بر فعالیت است. این روش برای کشف و ارزیابی صحیح بهای فعالیت های فرایندها مفید است. کاربرد بهایابی مبتنی بر فعالیت جهت ارزیابی تاثیرات فناوری اطلاعات فرض می کند که هر بهایی که به خاطر فناوری اطلاعات صرفه جویی می شود انعکاس مستقیمی از ارزش آن است. این فرض ممکن است در مواردی که هزینه ها کاهش می یابند و برون داده های فرایند ثابت می مانند یا افزایش می یابند صحیح باشد ، یکی از محدودیت های رویکردهای مبتنی بر بها لحاظ نکردن درآمد است. بنابراین برای درک کامل و ارزیابی دقیق سرمایه‌گذاری در فناوری اطلاعات می توان ترکیبی از روش‌های ارزیابی مختلف را به کار برد. در این مقاله ، کاربرد بهایابی مبتنی بر فعالیت جهت ارزیابی سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات تشریح می‌شود.

بهایابی مبتنی بر فعالیت

در اواخر دهه‌ی 1960 و اوایل دهه‌ی 1970 برخی نویسندگان حسابداری از جمله سولومونز و استاربوس به رابطه‌ی بین فعالیت ها و بها اشاره کردند. اما توجه جدی محافل دانشگاهی و حرفه‌ای به این رابطه در دهه‌ی 1980 بیشتر جلب شد. کوپر و کپلان تاثیر بسزایی در انعکاس نارسایی‌های سامانه‌ی حسابداری مدیریت در ارائه اطلاعات دقیق بها داشته‌اند. آنها ادعا کردند که سامانه‌ی سنتی حسابداری مدیریت نه تنها پاسخگوی نیازهای مدیران نیست بلکه استفاده از اطلاعات آنها سبب گمراهی و عدم تصمیمگیری صحیح مدیران می‌شود و در نهایت می تواند منجر به پیدایش زیان‌های هنگفت شرکت‌ها شود. آنها سپس اقدام به معرفی سامانه‌ی جدیدی تحت عنوان سامانه‌ی بهایابی مبتنی بر فعالیت کردند. یکی از ویژگی های مهم بهایابی مبتنی بر فعالیت که آن را از سامانه های سنتی متمایز می کند، این است که به پدیده‌های نوین تولید و اثرات فناوری حاکم بر صنایع امروز توجه می‌کند و در حد امکان این اثرات را به طور کمی جذب محصولات یا خدمات می ‌کند،‌ پیدایش فرایندهای خودکار،‌ماشین های الکترونیکی، آدم واره ها و به طور کلی فناوری پیشرفته‌ی تولید ساختار،‌ بهای محصول را به شدت تغییر داده است. در حال حاضر اهمیت سربار در واحدهای صنعتی فزونی یافته است و درصد سهم سربار از کل بهای تولید نیز افزایش چشمگیری را در مقابل سهم کارگر مستقیم نشان می‌دهد.

بدیهی است که در این حالت تسهیم سربار تولید بر مبنای حجم منجر به انحراف از بهای دقیق محصولات و خدمات می‌شود که این نقص سامانه‌ی سنتی به وسیله‌ی بهایابی مبتنی بر فعالیت هم چنین فلسفه نوین مدیران را به طور کمی در بهایابی محصول منظور می‌کند. فلسفه‌ی نوین مدیران جلب رضایت مشتریان و رقابت با سایر شرکت‌ها در سطح بین‌المللی است. به منظور دسترسی به این موارد حداقل دو عامل را باید مدنظر داشت :1) افزایش کیفیت محصول، و 2) تولیدات انعطاف پذیر به نحوی که منطبق با سلیقه‌ی گوناگون مشتریان متفاوت باشد. بنابراین سامانه‌ی بهایابی مبتنی بر فعالیت علاوه بر بهای مواد مستقیم، کارگر مستقیم و سربار کارخانه بهای مربوط به فناوری، کیفیت محصول و بهای مربوط به تولیدات انعطاف پذیر را نیز در بر می‌گیرد. در سامانه‌ی بهایابی مبتنی بر فعالیت ، در حقیقت فعالیت ها منشا پیدایش بها هستند نه محصولات ،‌تخصیص هزینه ها به محصولات در دو مرحله صورت میگیرد.

فناوری اطلاعات

عصر فعلی را برخی عصر اطلاعات لقب داده‌اند. این نام گذاری شاید به این دلیل باشد که امروزه اطلاعات به جزء‌ تفکیک ناپذیری زندگی بشر تبدیل شده است. اگر چه اطلاعات از دیرباز در زندگی بشر تاثیر بسزایی داشتند و انسان برای تصمیم‌گیری‌ها همواره محتاج به آن ها بوده است ولی آنچه امروزه اهمیت آن را صد چندان کرده است شرایط نوین زندگی و افزایش مهم اطلاعات در آن است.

فناوری‌‌های اطلاعاتی مجموعه ای از ابزارها ، تجهیزات ، دانش و مهارت ‌ها هستند که از آنها در گردآوری ،‌ذخیره سازی ، پردازش و انتقال اطلاعات استفاده می‌شود. در واقع فناوری اطلاعات شامل مجموعه‌ی فنون و ابزارهایی است در جهت بهینه سازی و پشتیبانی سامانه‌های فعال بر محوریت اطلاعات و دانش. همچنین شامل مطالعه ،‌طراحی ،‌گسترش، اجرا و نگهداری و مدیریت سامانه های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه و به خصوص کاربردهای نرم افزاری و سخت افزاری رایانه است( رئیسی و خاکباز). این فناوری به سرعت در حال رشد است و فعالیت‌ها و سرمایه گذاری‌های انجام شده در این زمینه به ویژه پس از ظهور اینترنت بسیار چشمگیر است . پرتوهای این فناوری نوین بسیاری از زوایای زندگی انسانی را فراگرفته و بسیاری از علوم و موضوعات را تحت تاثیر خود قرار داده است. امروزه موارد استفاده از فناوری اطلاعات را می توان در آموزش ، مدیریت سازمان و پزشکی ،‌تجارت ،‌امور نظامی، تولید و صنعت ، تحقیقات ، حملل و نقل ، ترافیک و صنعت نشر به وضوح مشاهده کرد. یکی از جنبه های این فناوری افزایش  سطح خودکار شدن در سازمان‌ها است که منجر به ادغام میزان یکپارچگی و سطح خودکار شدن در صنایع مختلف متفاوت است و هر شرکت تولیدی به فراخور پیچیدگی و شرایط حاکم بر آن و در نظر گرفتن موقعیت ها و نیازهایش در این مسیر گام بردارد. بدیهی است این شرایط منجر به مسائل و موقعیت ها ی جدیدی در شرکت ها می‌شوند. برخی فعالیت ها دستخوش تغییر می‌شوند، برخی در یک‌دیگر ادغام و برخی حذف می‌شوند و فرهنگ سازمانی نیز در پی آن مکان تغییر خواهد داشت. بنابراین قبل از اقدام به سرمایه گذاری در فناوری مربوط، ارزیابی دقیق منافع و پیامدهای آن تاثیری بر بخش‌ها و فعالیت ‌های مختلف سازمان ضروری است.

ارزیابی سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات

سرمایه گذاری در حوزه‌ی فناوری اطلاعات یکی از موضوعات مطرح در تمام سازمان‌ها است. در بسیاری موارد، سرمایه‌‌گذاری در این حوزه موجب صرفه جویی شده است و در موارد دیگر بهره وری متناسب با میزان سرمایه گذاری ارتقا نیافته است. از این رو ارزیابی برای شناسایی فواید فناوری اطلاعات، انجام می‌شود. در مجموعه‌ی وظایف مدیریت، ارزیابی به عنوان یکی از عملکردها و از وظایف مهم مدیریت نوین و حتی مدیریت کلاسیک است. زمانی برنامه‌ریزی‌ها و طراحی‌های انجام شده نتیجه بخش خواهند بود که بر مبنای یک نظام ارزیابی، سنجیده شوند و نواقص آنها رفع شوند. ارزیابی، جریانی از بازخورد فعالیت ها و مقایسه‌ی آنها با معیارهای تعیین شده است که طی آن واحدها و عوامل انسانی از چگونگی عملکرد خود و تاثیر آن در کارایی سازمانی و نظرات مسئولان در مورد نتایج به دست آمده اطلاعات کسب می‌کنند. دشواری ذاتی ارزیابی و شناسایی فواید و هزینه های فناوری اطلاعات همواره به دلیل نداشتن اطمینان از تاثیر سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات بر موفقیت کسب و کار است. ارزیابی سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات یکی از بزرگ ترین چالش‌های پیش روی مدیران تجاری را نشان می‌دهد.

معیارهای ارزیابی فناوری اطلاعات

مدل ها و روش های فراوانی در ارزیابی فناوری اطلاعات استفاده می‌شوند. مطابق بررسی‌های تطبیقی انجام شده در مورد ارزیابی فناوری اطلاعات می‌توان معیارهای ارزیابی زیر را به عنوان مهم ترین معیارهای مورد توجه در ارزیابی فناوری اطلاعات در نظر گرفت.

1-    مالی : معیارهای مالی در برگیرنده‌ی دو جزء هستند. هزینه ها و فایده‌های اقتصادی قابل اندازه گیری که می‌توانند در مورد سرمایه گذاری‌های فناوری اطلاعات رد گیری شوند.

2-    راهبردی:‌این معیار ، شاخص ارزیابی توانایی سرمایه گذاری‌های فناوری اطلاعات در برآوردن و پشتیبانی از برنامه های راهبردی سازمان است.

3-    رقابت پذیری: این معیار به این موضوع می‌پردازد که سرمایه‌گذاری در فناوری اطلاعات تا چه میزان در دست‌یابی به مزیت رقابتی موفق بوده است.

4-    اثربخشی: این معیار به میزان تاثیر سرمایه گذاری‌های فناوری اطلاعات در انجام دقیق و صحیح فعالیت های حال و آینده‌ی کسب و کار توجه دارد.

5-     بهبود کیفیت: منظور از بهبود کیفیت در این مبحث بهبود در ارزش فعالیت های کسب و کار از دیدگاه مشتریان و با تمرکز بر کیفیت محصولات و خدمات است.

6-    الزامات: این معیار میزان موفقیت سرمایه گذاری‌های فناوری اطلاعات در پاسخ به نیازهای داخلی و بیرونی می‌پردازد.

7-    رضایت کاربران: این معیار بر رضایت کاربران نهایی و برداشت آنها از سرمایه گذاری‌های فناوری اطلاعات تمرکز دارد.

8-    رضایت بیرونی: رضایت بیرونی مقیاسی از میزان رضایت کاربران بیرونی از نحوه‌ی تعامل آنها با نحوه‌ی ارائه خدمات و محصولات سازمان است مانند مشتریان ، شرکای تجاری، تامین کنندگان و مراجع قانونی دولتی.

9-    فناوری: موضوع مهم در این معیار خود فناوری است و نحوه‌ی به کارگیری آن،‌این معیار به تناسب فناوری مورد استفاده در سرمایه گذاری‌های فناوری اطلاعات می‌پردازد.

10- مخاطرات: آخرین معیار به مخاطرات می پردازد. مخاطرات مقیاسی است که امکان دست نیافتن به موفقیت و به عبارت دیگر امکان پاسخ ندادن به انتظارات را نشان می‌دهد.

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر با ایمیل info@arshiyagroup.ir تماس حاصل فرمایید و یا به شماره 500011008069819 یا پیامک ارسال فرمایید

 

موضوع : مقالات