ملاحظات‌ کلی‌

ارائه مطلوب‌ و رعایت‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ بخش عمومی

۱۳ – صورتهای‌ مالی‌ باید وضعیت‌ مالی‌ و تغییر در وضعیت مالی‌‌ واحد گزارشگر‌ را به نحو مطلوب‌ ارائه کند. تقریباً در تمام‌ شرایط‌، اعمال‌ مناسب‌ الزامات‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ همراه با افشای‌ اطلاعات‌ اضافی‌ در صورت‌ لزوم‌، منجر به ارائه صورتهای‌ مالی‌ به نحو مطلوب‌ می‌شود.

.

۱۴ – هر واحد گزارشگر‌ که صورتهای‌ مالی‌ آن‌ طبق‌ استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌ تهیه و ارائه می‌شود، باید این‌ واقعیت‌ را افشا کند. در صورتهای‌ مالی‌ نباید ذکر کرد که این‌ صورتها طبق‌ استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌ تهیه شده است‌، مگر اینکه در تهیه صورتهای‌ مزبور مفاد تمام‌ الزامات‌ مندرج‌ در استانداردهای‌ مربوط‌ رعایت‌ شده باشد.

.

۱۵ - به منظور ارائه مطلوب صورتهای مالی، واحد گزارشگر ملزم به رعایت موارد زیر است:

الف- انتخاب و بکارگیری رویه‌های حسابداری مطابق استانداردهای حسابداری بخش عمومی؛

ب -  ارائه اطلاعات به گونه‌ای که اطلاعات، مربوط، قابل‌ اتکا، قابل مقایسه و قابل فهم باشد؛ و

ج  -  ارائه اطلاعات اضافی در صورت کافی نبودن اطلاعات ارائه شده برمبنای استانداردهای حسابداری بخش عمومی برای درک بهتر اثر معاملات یا سایر رویدادهای خاص.

.

۱۶ – بکارگیری‌ نامناسب‌ استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی، از طریق‌ افشا در یادداشتهای‌ توضیحی‌ جبران‌ نمی‌شود.

.

۱۷ – در موارد بسیار نادر که رعایت‌ یکی‌ از الزامات‌ استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌، صورتهای‌ مالی‌ را گمراه‌کننده می‌سازد و‌ انحراف‌ از آن‌ به منظور دستیابی‌ به ارائه صورتهای‌ مالی‌ به نحو مطلوب‌ ضروری‌ است‌، باید موارد زیر افشا شود:

الف – این‌ مطلب‌ که صورتهای مالی‌، وضعیت‌ مالی‌ و تغییر در وضعیت مالی واحد گزارشگر را به نحو مطلوب‌ منعکس‌ می‌کند؛

ب‌  -  تصریح‌ اینکه صورتهای‌ مالی‌ از تمام‌ جنبه‌های‌ با اهمیت‌ مطابق‌ با استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌ می‌باشد، به استثنای‌ انحراف‌ از الزامات‌ یک‌ استاندارد خاص‌ که به منظور ارائه مطلوب‌ صورتهای‌ مالی با کسب مجوز از مرجع تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومی‌ انجام‌ گرفته است‌؛

پ  -  استانداردی‌ که الزامات‌ آن‌ رعایت‌ نشده است‌، ماهیت‌ انحراف‌ شامل‌ شیوه حسابداری‌ مقرر در استاندارد، اینکه چرا کاربرد شیوه مقرر در استاندارد، صورتهای‌ مالی‌ را گمراه‌کننده می‌سازد و شیوه حسابداری‌ بکار گرفته شده؛ و

ت  -  اثر مالی‌ انحراف‌ بر اقلام صورتهای مالی در هر یک‌ از دوره‌های‌ مورد گزارش‌.

.

۱۸ – در موارد نادر ممکن است رعایت الزامات یک استاندارد آنقدر گمراه‌کننده باشد که با اهداف صورتهای مالی مغایرت دارد، اما چارچوب قانونی مربوطه انحراف از الزامات مزبور را ممنوع کرده باشد. در چنین مواردی واحد گزارشگر باید تا حد امکان، جوانب گمراه کننده ناشی از رعایت استاندارد را از طریق افشاهای زیر کاهش دهد:

الف‌- - عنوان استاندارد مورد بحث، ماهیت الزام و دلیل نتیجه‌گیری مدیریت؛ و

ب  -  تعدیلات لازم مربوط به هر یک از اقلام صورتهای مالی برای هر یک از دوره‌های مورد گزارش.

.

۱۹ - برای‌ ارزیابی‌ ضرورت‌ انحراف‌ از الزامات‌ یک‌ استاندارد حسابداری بخش عمومی‌، ملاحظات‌ زیر مدنظر قرار می‌گیرد:

الف- هدف‌ از الزام‌ مقرر و اینکه چرا در شرایط‌ خاص‌ مورد نظر، هدف‌ مزبور نامربوط‌ یا دست‌ نیافتنی‌ است‌.

ب -  تفاوت‌ شرایط‌ واحد گزارشگر‌ با شرایط‌ سایر واحدهای‌ گزارشگر‌ که الزام‌ مورد نظر را رعایت‌ می‌کنند.

.

مبنای‌ تعهدی‌

۲۰ – واحد گزارشگر‌ باید صورتهای‌ مالی‌ خود را برمبنای‌ تعهدی‌ تهیه کند.

.

۲۱ - در مبنای‌ تعهدی‌، معاملات‌ و سایر رویدادها در زمان‌ وقوع‌ (و نه صرفاً در زمان‌ دریافت‌ یا پرداخت‌ وجه نقد) شناسایی‌ و در اسناد و مدارک‌ حسابداری‌ ثبت‌ می‌شود و در صورتهای‌ مالی‌ دوره‌های‌ مربوط‌ انعکاس‌ می‌یابد.

.

ثبات‌ رویه در نحوه ارائه

۲۲ – نحوه ارائه و طبقه‌بندی‌ اقلام‌ در صورتهای‌ مالی‌ از یک‌ دوره به دوره بعد نباید تغییر کند مگر در مواردی‌ که:

الف – تغییری‌ عمده در ماهیت‌ عملیات‌ واحد گزارشگر‌ یا تجدید نظر در نحوه ارائه صورتهای‌ مالی‌ حاکی‌ از این‌ باشد که تغییر مزبور به ارائه مناسبتر معاملات‌ یا سایر رویدادها منجر شود؛ یا

ب‌  -  تغییری‌ در نحوه ارائه، به موجب‌ یک‌ استاندارد حسابداری بخش عمومی‌ الزامی‌ شود.

.

اهمیت‌ و تجمیع‌

۲۳ – تمام‌ اقلام‌ با اهمیت‌ باید به طور جداگانه در صورتهای‌ مالی‌ ارائه شود. مبالغ‌ کم‌ اهمیت‌ باید با مبالغ‌ دارای‌ ماهیت‌ یا کارکرد مشابه جمع‌ شود و نیازی‌ به ارائه جداگانه آنها نیست‌.

.

۲۴ - صورتهای‌ مالی‌ حاصل‌ پردازش‌ تعداد زیادی‌ معامله‌ و رویداد است‌ که با تجمیع‌ آنها در گروههای‌ مختلف‌ بر اساس‌ ماهیت‌ یا کارکرد، طبقه‌بندی می‌شود. ارائه اطلاعات‌ تلخیص‌ و طبقه‌بندی‌ شده‌ای‌ که تشکیل‌ دهنده اقلام‌ اصلی‌ مندرج‌ در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ یا یادداشتهای‌ توضیحی‌ است‌، آخرین‌ مرحله از فرایند تجمیع‌ و طبقه‌بندی‌ است‌. چنانچه یک‌ قلم‌ اصلی‌ به تنهایی‌ با اهمیت‌ نباشد در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ یا در یادداشتهای‌ توضیحی‌، با اقلام‌ اصلی‌ دیگر جمع‌ می‌شود. اهمیت‌ یک‌ قلم‌ ممکن‌ است‌ به اندازه‌ای‌ نباشد که ارائه جداگانه آن‌ را در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ توجیه کند، اما افشای‌ جداگانه آن‌ در یادداشتهای‌ توضیحی‌ ضروری باشد.

.

۲۵ - چنانچه اجرای‌ الزامات‌ افشای‌ مندرج‌ در استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی منجر به ارائه اطلاعات‌ بی‌اهمیت شود، نیازی‌ به رعایت‌ آن‌ نیست‌.

.

تهاتـر

۲۶ – داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه‌ها نباید با هم تهاتر شود مگر اینکه تهاتر آنها طبق‌ استاندارد حسابداری بخش عمومی دیگری الزامی یا مجاز شده باشد.

.

۲۷ - گزارش‌ جداگانه داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه‌های‌ با اهمیت‌، ضروری‌ است‌. تهاتر اقلام‌ در صورت وضعیت مالی یا صورت‌ تغییرات در وضعیت مالی‌ موجب‌ کاهش‌ توان‌ درک‌ معاملات‌ انجام‌ شده و ارزیابی‌ جریانهای‌ نقدی‌ آتی‌ واحد گزارشگر‌ توسط‌ استفاده‌کنندگان‌ می‌شود مگر در مواردی‌ که تهاتر، منعکس‌کننده محتوای‌ معامله یا رویداد مربوط‌ باشد. گزارش‌ خالص‌ داراییها یعنی‌ داراییها پس‌ از کسر اقلام‌ کاهنده مربوط‌، از قبیل‌ ذخیره کاهش‌ ارزش‌ موجودیهای‌ مواد و کالا، ذخیره مطالبات‌ مشکوک‌الوصول‌ و استهلاک‌ انباشته داراییهای‌ ثابت‌ مشهود، تهاتر محسوب نمی‌شود‌.

.

اطلاعات‌ مقایسه‌ای‌

۲۸ – صورتهای‌ مالی‌ باید در برگیرنده اقلام‌ مقایسه‌ای‌ دوره قبل‌ باشد به جز در مواردی‌ که یک‌ استاندارد حسابداری بخش عمومی‌ نحوه عمل‌ دیگری‌ را مجاز یا الزامی‌ کرده باشد. اطلاعات‌ مقایسه‌ای‌ تشریحی‌ تا جایی‌ باید افشا شود که جهت‌ درک‌ صورتهای‌ مالی‌ دوره جاری‌ مربوط‌ تلقی‌ گردد.

.

۲۹ - درمواردی‌، اطلاعات‌ تشریحی‌ ارائه شده در صورتهای‌ مالی‌ دوره(های‌) قبل‌ به دوره مالی‌ جاری‌ نیز مربوط‌ است‌. برای‌ نمونه، جزئیات‌ یک‌ دعوای‌ حقوقی‌ که نتیجه آن‌ در تاریخ‌ ترازنامه قبلی‌ مشخص‌ نبوده و تاکنون‌ حل‌ و فصل‌ نشده است‌، در دوره جاری‌ افشا می‌شود. ارائه اطلاعات‌ مربوط‌ به ابهامات‌ موجود در تاریخ‌ ترازنامه قبلی‌ و اقدامات‌ انجام‌ شده طی‌ دوره جاری‌ جهت‌ رفع‌ ابهام‌ آنها، برای‌ استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ مفید است‌.

.

۳۰ – درمواردی‌ که نحوه ارائه یا طبقه‌بندی‌ اقلام‌ در صورتهای‌ مالی‌ تغییر می‌کند، به منظور اطمینان‌ از قابلیت‌ مقایسه اقلام‌ صورتهای‌ مالی‌، مبالغ‌ مقایسه‌ای‌ باید تجدید طبقه‌بندی‌ شود مگر اینکه این‌ امر ممکن‌ نباشد. همچنین‌ ماهیت‌، مبلغ‌ و دلیل‌ تجدید طبقه‌بندی‌ باید افشا شود. هرگاه تجدید طبقه‌بندی‌ مبالغ‌ مقایسه‌ای‌ عملی‌ نباشد، واحد گزارشگر‌ باید دلیل‌ عدم‌ تجدید طبقه‌بندی‌ و ماهیت‌ تغییراتی‌ را که در صورت‌ تجدید طبقه‌بندی‌ ایجاد می‌شد، افشا کند.

.

۳۱ - در برخی‌ شرایط‌ ممکن‌ است‌ تجدید طبقه‌بندی‌ اطلاعات‌ مقایسه‌ای‌ عملی‌ نباشد. برای‌ نمونه ممکن‌ است‌ داده‌ها در دوره(های‌) قبلی‌ به گونه‌ای‌ گردآوری‌ شده باشد که تجدید طبقه‌بندی‌ امکان‌پذیر نباشد. در چنین‌ شرایطی‌، ماهیت‌ تعدیلات‌ مربوط‌ افشا می‌شود.

.

ساختار و محتوا

مقدمه

۳۲ - بر اساس‌ این‌ استاندارد، اطلاعات حسب مورد در صورتهای‌ مالی‌ اساسی و‌ یا در یادداشتهای‌ توضیحی‌ افشا می‌شود. در پیوست‌ این‌ استاندارد نمونه‌های‌ پیشنهادی‌ صورت وضعیت مالی، صورت‌ تغییرات در وضعیت مالی و گردش حساب تغییرات در ارزش خالص‌ یک‌ واحد گزارشگر ارائه شده است‌. همچنین‌ نمونه‌هایی‌ جهت‌ ارائه صورت‌ جریان‌ وجوه نقد و صورت‌ مقایسه بودجه و عملکرد در استانداردهای بعدی ارائه می‌گردد.

.

۳۳ - در این‌ استاندارد واژه افشا به معنای‌ وسیع‌ آن‌ به کار رفته که دربرگیرنده ارائه در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ یا در یادداشتهای‌ توضیحی‌ است‌. موارد افشای‌ مقرر در سایر استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌ بر اساس‌ الزامات‌ آن‌ استانداردها صورت‌ می‌گیرد.

.

تشخیص‌ صورتهای‌ مالی‌

۳۴ – صورتهای‌ مالی‌ باید به وضوح‌ از سایر اطلاعاتی‌ که همراه آن‌ در یک‌ مجموعه انتشار می‌یابد قابل‌ تشخیص‌ و متمایز باشد.

.

۳۵ - الزامات‌ استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌ تنها در مورد صورتهای‌ مالی‌ کاربرد دارد و درخصوص‌ سایر اطلاعاتی‌ که در گزارش‌ سالانه یا سایر مدارک‌ یا گزارشهایی‌ از این‌ قبیل‌ ارائه می‌شود، کاربرد ندارد. بنابراین‌، این‌ موضوع‌ اهمیت‌ دارد که استفاده‌کنندگان‌ بتوانند اطلاعاتی‌ که برمبنای‌ استانداردهای‌ حسابداری بخش عمومی‌ تهیه می‌شود را از سایر اطلاعات‌ تمیز دهند.

.

۳۶ – هر یک‌ از اجزای‌ صورتهای‌ مالی‌ باید به وضوح‌ مشخص‌ شود. به علاوه، اطلاعات‌ زیر باید به گونه‌ای‌ بارز نشان‌ داده شود و در صورت‌ لزوم‌ برای‌ درک‌ صحیح‌ اطلاعات‌ ارائه شده، تکرار شود:

الف – نام‌ واحد گزارشگر؛

ب  -  اینکه صورتهای‌ مالی‌ متعلق‌ به یک‌ واحد گزارشگر‌ یا متعلق‌ به گروه واحدهای‌ گزارشگر‌ است‌؛

پ‌  -  تاریخ‌ گزارشگری یا دوره مالی مورد گزارش،‌ به تناسب اجزای صورتهای مالی؛

ت  -  واحد پول‌ گزارشگری‌؛ و

ث  -  سطح‌ دقت‌ بکار رفته در ارائه ارقام‌ صورتهای‌ مالی‌.

.

۳۷ - در اغلب‌ موارد، ارائه اطلاعات‌ واحد پولی بر حسب‌ هزار ریال‌ یا میلیون‌ ریال‌ قابلیت‌ درک‌ صورتهای‌ مالی‌ را افزایش‌ می‌دهد. این‌ امر تا آنجایی‌ قابل‌ قبول‌ است‌ که سطح‌ دقت‌ (گرد کردن) ارائه اطلاعات‌ افشا شود و منجر به حذف‌ اطلاعات‌ مربوط‌ نگردد.

.

دوره گزارشگری‌

۳۸ – صورتهای‌ مالی‌ باید حداقل‌ به طور سالانه ارائه شود. در شرایط‌ استثنایی‌ که تاریخ‌ صورت وضعیت مالی واحد گزارشگر‌ تغییر می‌کند و صورتهای‌ مالی‌ برای‌ دوره‌ای‌ کمتر یا بیشتر از یک سال‌ ارائه می‌شود، واحد گزارشگر‌ باید علاوه بر دوره زمانی‌ تحت‌ پوشش‌ صورتهای‌ مالی‌، موارد زیر را افشا کند:

الف‌ - دلیل‌ بکار گرفتن‌ دوره کمتر یا بیشتر از یک سال؛ و

ب‌  -  این‌ واقعیت‌ که مبالغ‌ مقایسه‌ای‌ مربوط‌ به صورت‌ تغییرات در وضعیت مالی‌، گردش حساب تغییرات در ارزش خالص و یادداشتهای‌ توضیحی‌ مربوط‌، قابل‌ مقایسه نیست‌.

.

۳۹ - در شرایط استثنایی، ممکن است یک واحد گزارشگر ملزم به تغییر تاریخ گزارشگری خود به دلایلی از قبیل تطبیق هر چه بیشتر چرخه گزارشگری با چرخه بودجه‌بندی، باشد. در این حالت، آگاه کردن استفاده‌کنندگان از عدم مقایسه‌پذیری مبالغ مربوط به دوره جاری و دوره گذشته و دلیل تغییر در تاریخ گزارشگری، حائز اهمیت می‌باشد.

.

به موقع‌ بودن‌

۴۰ - چنانچه صورتهای‌ مالی‌ ظرف‌ مدت‌ معقولی‌ بعد از تاریخ‌ صورت وضعیت مالی در اختیار استفاده‌کنندگان‌ قرار نگیرد، سودمندی‌ آن‌ کاهش‌ می‌یابد. واحد گزارشگر‌ باید صورتهای‌ مالی‌ خود را حداکثر ظرف‌ مهلت‌ مقرر در قوانین‌ و مقررات‌ مربوط‌ منتشر کند. عواملی‌ نظیر پیچیدگی‌ عملیات‌ واحد گزارشگر‌، دلیل‌ کافی‌ برای‌ خودداری‌ از گزارشگری‌ به موقع‌ محسوب‌ نمی‌شود.

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر با ثبت شرکت ارشیا تماس حاصل فرمایید

موضوع : مقالات